Από την Αυγή αναδημοσιεύουμε το δεύτερο άρθρο σχετικά με την Λίμνη Κουμουνδούρου και στο οποίο γίνεται ευθεία αναφορά και στα ΕΛΠΕ. Το άρθρο είναι της Μαρίας Καλυβιώτη:Ατμοσφαιρική και υπόγεια ρύπανση, βιομηχανικές εγκαταστάσεις και δεξαμενές καυσίμων από τις βιομηχανίες του Θριασίου και της Μεγαρίδας συνθέτουν ένα ζοφερό σκηνικό για τη Λίμνη Κουμουνδούρου, στο οποίο καλούνται να επιβιώσουν σπάνια πουλιά που απειλούνται με εξαφάνιση παγκοσμίως. Βαλτόπαπιες, ερωδιοί και κύκνοι κολυμπούν στα καύσιμα, σε μια περιοχή που, αν και έχει χαρακτηρισθεί ως ζώνη περιαστικού πρασίνου και αρχαιολογικός χώρος, βουλιάζει στο πετρέλαιο. Ταυτόχρονα, ο απειλούμενος αυτός υδροβιότοπος ατύπως έχει χαρακτηριστεί στρατιωτική περιοχή, με αποτέλεσμα την απαγόρευση της εισόδου στους πολίτες.
Παρέμβαση - πορεία από φορείς την Κυριακή και επίσκεψη από δύο σχολεία την Τρίτη - Υπό... στρατιωτική κατοχή ένας αρχαιολογικός χώρος και ζώνη περιαστικού πρασίνου
“Γνωρίζουμε πολύ καλά τη λίμνη και με σιγουριά μπορούμε να πούμε ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο παρατηρούμε ότι κομμάτια της λίμνης που ήταν ζωντανά ήδη νεκρώνουν. Φυτά στον πυθμένα, που πριν από έναν μήνα ήταν ζωντανά, έχουν πλέον καλυφθεί από ένα στρώμα πετρελαιοειδών και είναι νεκρά”, προειδοποιεί ο Γιώργος Κόκκινος, μέλος της Διαρκούς Κίνησης.
Συνδεδεμένες με τα ελευσίνια μυστήρια, οι δύο λίμνες των αρχαίων Ρειτών ήταν αφιερωμένες στη θεά Δήμητρα και τη θυγατέρα της, Περσεφόνη. Η βόρεια αποξηράνθηκε τη δεκαετία του '70 και τώρα αποτελεί τμήμα των ΕΛΠΕ Ασπροπύργου, ενώ η νότια, η αφιερωμένη στην υποχθόνια θεά, υπάρχει μέχρι και σήμερα και είναι αυτή που αποκαλούμε Λίμνη Κουμουνδούρου. Και οι δύο λίμνες ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες με τα ελευσίνια μυστήρια και τον αρχαιότερο δρόμο της Ευρώπης, την Ιερά Οδό, όπου ανθούσαν τα “σκωπτικά πειράγματα” μεταξύ μυστών και “γεφυριστών”.
Στη Λίμνη έχουν καταγραφεί από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία 50 είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων 25 βαλτόπαπιες, είδος παγκοσμίως απειλούμενο με εξαφάνιση, το Κιρκίρι, η Χουλιαρόπαπια, το Σφυριχτάρι, το Γκισάρι και άλλα. Στις μέρες μας έχουν παρατηρηθεί εκατοντάδες πουλιά που ζουν στη λίμνη, όπως ερωδιοί, αγριόπαπιες, φαλαρίδες και γλάροι.
Καθεστώς προστασίας - ρύποι
Πλήθος φορέων έχουν επιβεβαιώσει τη ρύπανση της λίμνης και της ευρύτερης περιοχής. Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι ήδη από το 1992 μελέτη του ΙΓΜΕ εντοπίζει τρεις πετρελαιοκηλίδες έκτασης 435 στρεμμάτων στο υπέδαφος των Διυλιστηρίων Ασπροπύργου και εκροή πετρελαιοειδών στη Λίμνη Κουμουνδούρου.
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, υπεύθυνοι για την υπόγεια ρύπανση είναι α) τα στραγγίσματα των χωματερών των Άνω Λιοσίων και της Φυλής, β) οι διαρροές πετρελαιοειδών των ΕΛΠΕ Ασπροπύργου, οι δεξαμενές ΕΛΙΝΟΙΛ και οι αποθήκες καυσίμων του παρακείμενου στρατοπέδου (Ξηρογιάννη). Για την υπέργεια ρύπανση ευθύνονται τα εργοστάσια του Θριασίου και οι προερχόμενες από αυτά εκπομπές ρύπων (υδρογονάνθρακες, αιωρούμενα σωματίδια).
Ολόκληρη η λίμνη και 50 μέτρα περιφερειακά, και όχι μόνο το νερό, έχει χαρακτηριστεί ως “ζώνη περιαστικού πάρκου” βάσει του Ν. 2742/1999 και από το 1974 έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος (ΦΕΚ 5/Β/8-1-1974, ΥΑ/41/1/2-74).
Δεξαμενές πετρελαίου
Με παράγωγα πετρελαίου "εμπλουτίζεται" το οικοσύστημα και τρέφονται τα πτηνά της λίμνης... Για την ακρίβεια η λίμνη τροφοδοτείται με νερό από πηγές της Πάρνηθας. Μετά τον... εκσυγχρονισμό της, οι πηγές της "εμπλουτίσθηκαν", με αποτέλεσμα πλέον να παράγουν ένα μείγμα πετρελαίου, νερού και πηχτού υγρού χωματερής.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρώην γ.γ. του Υπ. Ανάπτυξης, Κ. Μουσουρούλης, είχε προτείνει το 2008 τη μεταφορά των δεξαμενών πετρελαίου από το Πέραμα στο στρατόπεδο Ξηρογιάννη (στην περιοχή της Λίμνης Κουμουνδούρου) και, σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο που διέρρευσε, οι δεξαμενές θα κάλυπταν από 110 έως 160 στρέμματα. Ο πρώην υφυπουργός Ανάπτυξης, δε, Στ. Καλαφάτης, είχε παραδεχθεί στη Βουλή ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. εξέταζε το ενδεχόμενο να μεταφερθούν οι δεξαμενές από το Πέραμα στη Λίμνη Κουμουνδούρου, στις 27.7.08.
Η πολιτεία
Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν κατατεθεί περισσότερες από 20 ερωτήσεις στη Βουλή. Το 1991 μελέτη του Οργανισμού Αθήνας (ΥΠΕΧΩΔΕ) προέβλεπε πάρκο περιπάτου από το Δαφνί έως τη λίμνη Κουμουνδούρου και παράλληλα την ενοποίηση των ελεύθερων και των αρχαιολογικών χώρων της “Δυτικής Πύλης” της Αθήνας. Συγκεκριμένα για τη λίμνη είχε εξαγγελθεί ο καθαρισμός της, η απομάκρυνση των φερτών υλικών και ο εντοπισμός των ρυπογόνων πηγών.
Τελικά, οι εξαγγελίες έμειναν στα χαρτιά, ωστόσο η μελέτη ανασύρθηκε στη επιφάνεια από το ΥΠΕΧΩΔΕ το 2001, οπότε το υπουργείο προχώρησε σε νέες εξαγγελίες, εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων, που για άλλη μια φορά δεν υλοποιήθηκαν.
Άλλη μία μελέτη εκπονήθηκε το 2005 από τη Νομαρχία Δυτικής Αττικής σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο. Επιπλέον η Γ' Εφορία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, που είναι υπεύθυνη για τη λίμνη, έχει στείλει απόφαση στη Νομαρχία Δυτικής Αττικής με την οποία εγκρίνει: Τη διαμόρφωση χωμάτινου εκπαιδευτικού μονοπατιού γύρω από τη λίμνη και την ίδρυση Κέντρου Πληροφόρησης και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε υπάρχον κτίριο του λιμενικού. Επίσης, τη δημιουργία χώρου στάθμευσης στη θέση του υπάρχοντος μαρμαράδικου και, τέλος, την ανάδειξη του αρχαίου Φάρου στον λόφο Γκίκα. Δυστυχώς, ούτε και αυτή η μελέτη υλοποιήθηκε. Το υπ. Πολιτισμού και Τουρισμού, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Φ. Κουβέλη, επέρριψε τις ευθύνες στη Νομαρχία Δ. Αττικής, “η οποία ήταν ο φορέας υλοποίησης”.
Τρεις ανισόπεδοι κόμβοι στην περιοχή
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του έργου “Κατασκευή τριών ανισόπεδων κόμβων στην περιοχή του Σκαραμαγκά”. Το εν λόγω έργο χωροθετείται στο άμεσο περιβάλλον της αρχαίας Ιεράς Οδού και της Λίμνης Κουμουνδούρου. Ωτσόσο, “η αρμόδια Γ' ΕΠΚΑ είχε εκφράσει στο παρελθόν (1997) την αντίθεσή της για την έγκριση της κατασκευής του έργου”, τονίζεται στο κείμενο της απάντησης του υπ. Πολιτισμού.
Το θέμα έπειτα εξετάστηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και "κατόπιν ομόφωνης θετικής γνωμοδότησης εκδόθηκε Υπουργική Απόφαση για την έγκριση της κατασκευής του έργου με τροποποιήσεις της σχετικής μελέτης και με σκοπό την καλύτερη προστασία των αρχαιοτήτων”.
“Ο χώρος είναι διάνθιστος από ταμπέλες με τις ενδείξεις: 'Στρατιωτική περιοχή' και 'Απαγορεύεται η φωτογράφηση'. Παρά τις συνεχείς επανειλημμένες ερωτήσεις βουλευτών προς τις κυβερνήσεις της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, ακόμη δεν έχει δοθεί καμία ουσιαστική απάντηση σχετικά με το γιατί απαγορεύεται η πρόσβαση των πολιτών. Με την τελευταία απάντησή του το υπ. Πολιτισμού έριξε το μπαλάκι στο υπ. Άμυνας. Ωστόσο το υπ. Άμυνας απάντησε ότι ουδέποτε απαγόρευσαν την είσοδο σε πολίτες”, επεσήμανε ο Γιώργος Κόκκινος.
“Προφανώς, εδώ και τόσο καιρό, η απαγόρευση βασίζεται σε σαθρά θεμέλια. Μήπως τελικά την εφαρμόζουν ακριβώς για να αποκλείεται ο κόσμος και να μην μπορεί να δει την καταστροφή; Η πορεία της Κυριακής έχει ακριβώς αυτόν τον σκοπό. Να σπάσει τον αποκλεισμό και να αναδείξει το μέγεθος της καταστροφής που υφίσταται η λίμνη, ενώ παράλληλα να αναδείξει τη σημαντικότητα του υγροτόπου και την πολιτιστική αξία της περιοχής”.
Μέτρα για την προστασία της λίμνης
Για να προστατευθεί η Λίμνη Κουμουνδούρου θα πρέπει να σταματήσει η υπέργεια και υπόγεια ρύπανσή της, με τον έλεγχο των γειτνιαζουσών εγκαταστάσεων και κυρίως των ΕΛΠΕ Ασπροπύργου και ΧΥΤΑ. Επίσης να γίνει ο χώρος επισκέψιμος με ήπιο τρόπο και να δημιουργηθούν δύο παρατηρητήρια και ένας σταθμός ενημέρωσης.
Δράσεις
Οι ΟΙΚΟΠΟΛΙΣ, Διαρκής Κίνηση, Φορέας Προστασίας Βουρκαρίου και Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων, στις 2 Φεβρουαρίου, καλούν σε παρέμβαση - πορεία στη Λίμνη Κουμουνδούρου την Κυριακή και ώρα 11.00. Επιπλέον δύο σχολεία πρόκειται να επισκεφθούν τον χώρο την Τρίτη. Τέλος, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, διοργανώνεται έκθεση φωτογραφίας και εικαστικής αφίσας, στη Στέγη Πολιτισμού, στην Κολοκοτρώνη 36, στο Χαϊδάρι.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε:
