Ο Αιγυπτιώτης μάνατζερ που άλλαξε τα ΕΛΠΕ

Από την Ισοτιμία αναδημοσιεύουμε το άρθρο το Χάρη Φλουδόπουλου:

Ήταν παραμονές Χριστουγέννων του 2007 όταν σε ένα κεντρικό εστιατόριο της Αθήνας, στο καθιερωμένο δείπνο των ΕΛΠΕ για τα μέσα ενημέρωσης, το ενδιαφέρον επικεντρωνόταν στον πληθωρικό πρόεδρο Τίμο Χριστοδούλου. Κάποιοι που δεν βρήκαν θέση στο κεντρικό τραπέζι, την επόμενη μέρα θα αισθάνονταν πιο τυχεροί, καθώς είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν εκείνο το βράδυ ως μέλος του Δ.Σ. και εκπρόσωπο της Πετρόλα το νέο διευθύνοντα σύμβουλο Γιάννη Κωστόπουλο. Έχοντας πλέον είκοσι μήνες στο τιμόνι των ΕΛΠΕ ο εκρηκτικός Αιγυπτιώτης μάνατζερ, με θητεία σε μεγάλες επιχειρήσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, είναι σε θέση να επιδείξει έναν μακρύ κατάλογο πεπραγμένων, που είναι αλήθεια ότι άλλαξαν πολλά στον όμιλο του τζίρου των 10 δισ. και των 5,5 χιλιάδων εργαζομένων.

Τελευταίο και πιο τρανταχτό παράδειγμα, η «ντρίμπλα» των 359 εκατ. ευρώ με το mega deal ΕΛΠΕ και BP. Σε μια περίοδο που όλη η αγορά βούιζε για την επικείμενη αποχώρηση της Shell και ενώ για τη βρετανική BP είχαν τηρηθεί πολύ χαμηλοί τόνοι, το απόγευμα της 26ης Ιουνίου, τα τηλέφωνα πήραν φωτιά: «τα ΕΛΠΕ πήραν τη BP», ήταν η είδηση πίσω από την οποία βρισκόταν ο μέχρι το 2007 εξ απορρήτων του Ομίλου Λάτση. Και όπως εκμυστηρεύεται ο ίδιος, μέχρι να πέσουν οι υπογραφές με τη BP, υπήρχε στο συρτάρι του γραφείου του και ένας δεύτερος φάκελος με την προσφορά των ΕΛΠΕ για τη Shell.

Εκείνο που ίσως να μην γνωρίζουν πολλοί είναι ότι ο τομέας των εξαγορών μόνο καινούργιος δεν είναι για το Γιάννη Κωστόπουλο. Για μία πενταετία, οπότε διετέλεσε ανώτερο στέλεχος της διεθνούς εταιρείας συμβούλων επιχειρήσεων Booz Allen & Hamilton με έδρα το Λονδίνο, μεταξύ άλλων ασχολήθηκε με έργα στρατηγικών αναδιαρθρώσεων και εξαγορών.

Το επαγγελματικό βιογραφικό του Γιάννη Κωστόπουλου περιλαμβάνει θητεία σε γνωστές διεθνείς επιχειρήσεις από τον τραπεζικό κλάδο, τα ποτά έως τα χημικά και τα καλλυντικά, με τελευταίο σταθμό τα πετρέλαια και τα ΕΛΠΕ. Για μια τριετία από το 1979 μέχρι το 1982 εργάστηκε στην Procter & Gamble Γενεύης. Ακολούθησε από το 1982 μέχρι το 1986 ο τραπεζικός κλάδος, καθώς κατέλαβε διευθυντικές θέσεις στην Chase Manhattan Bank, τόσο στη Νέα Υόρκη όσο και στο Λονδίνο, στους τομείς Χρηματοδότησης και Χρηματοοικονομικής Αναδιάρθρωσης Επιχειρήσεων. Την περίοδο 1986 μέχρι και 1991 βρέθηκε στην Booz Allen & Hamilton όπου εκτός των εξαγορών διεύθυνε διάφορα έργα για μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στους τομείς ανάπτυξης και εφαρμογής επιχειρησιακών στρατηγικών και βελτιστοποίησης διαδικασιών και συστημάτων.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 1991 ανέλαβε διάφορες διευθυντικές θέσεις: διευθύνων σύμβουλος της ΜΕΤΑΞΑ ΑΕΒΕ (1991-1997). Διευθύνων σύμβουλος της Johnson & Johnson Hellas ΑΕ και περιφερειακός διευθυντής της Johnson & Johnson Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (1998- 2000).

Το 2001 ξεκινά η σταδιοδρομία του στον Όμιλο Επιχειρήσεων Λάτση και ταυτόχρονα η στενή ενασχόλησή του με την αγορά πετρελαίου. Ο ίδιος είχε κερδίσει την εμπιστοσύνη και ήταν από τους στενούς συνεργάτες του αείμνηστου Γιάννη Λάτση, σχέση που συνεχίστηκε και με το Σπύρο Λάτση. Το 2002 η χρονιά κλείνει για την Πετρόλα εντυπωσιακά καθώς καταγράφει τετραπλασιασμό των κερδών πορεία που συνεχίζεται και στο πρώτο τρίμηνο του 2003. Στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου και αντιπροέδρου του διοικητικού συμβουλίου της ΠΕΤΡΟΛΑ ΕΛΛΑΣ ΑΕΒΕ, παρέμεινε μέχρι το Μάιο του 2003 όταν και πραγματοποιήθηκε η πολύκροτη συγχώνευση με τα ΕΛΠΕ.

Μετά τη συγχώνευση και με βάση τους όρους της συμφωνίας Λάτση Δημοσίου, παρέμεινε μέλος του διοικητικού συμβουλίου, ενώ τον Ιούνιο του 2006 ορίστηκε εκτελεστικό μέλος - μαζί με τον Θόδωρο Βάρδα ως εκπρόσωποι του ομίλου Λάτση. Το Δεκέμβριο του 2007 και αφού προηγουμένως παραιτήθηκε από όλες τις θέσεις που κατείχε σε εταιρείες του ομίλου Λάτση ανέλαβε διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ ως εκπρόσωπος του Δημοσίου και κοινή επιλογή με το στρατηγικό επενδυτή.

Άλλωστε στο πρόσωπό του Γιάννη Κωστόπουλου, ο Όμιλος Λάτση και το ελληνικό δημόσιο βρήκαν τη λύση στο γρίφο της ομαλής μετάβασης στο νέο καθεστώς και την επόμενη μέρα του ομίλου. Κοινή γραμμή τόσο της κυβέρνησης όσο και του Ομίλου Λάτση, είναι ότι Δημόσιο και στρατηγικός επενδυτής έχουν κοινούς στόχους, οι οποίοι περνούν μέσα από το διοικητικό δίδυμο του Τίμου Χριστοδούλου και του Γιάννη Κωστόπουλου.

Το μεγάλο deal στην εγχώρια αγορά καυσίμων

Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ του τρόπου λειτουργίας και διοίκησης των ΕΛΠΕ αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους που έχει θέσει ο Γιάννης Κωστόπουλος, στη θητεία του ως διευθύνων σύμβουλος. Το εγχείρημα μετουσιώνεται σε πράξη μέσω του ανασχεδιασμού της εταιρικής δομής.

Αυτό που προσπαθώ να κάνω και σε έναν μεγάλο βαθμό το έχουμε πετύχει είναι ότι είμαστε ένας ενιαίος, συγκροτημένος και ευθυγραμμισμένος όμιλος. Υπάρχουν μεγάλες συνέργιες ανάμεσα στις θυγατρικές του ομίλου και λειτουργούμε μέσα στα πλαίσια μιας ομιλικής στρατηγικής, τονίζει ο ίδιος.

Ταυτόχρονα τρέχει πρόγραμμα μετασχηματισμού που επικεντρώνεται στις κύριες δραστηριότητες του ομίλου. Ξέρουμε τι σημαίνει διύλιση, ξέρουμε να χτίζουμε διυλιστήρια, ξέρουμε να τα συντηρούμε, να τα λειτουργούμε με ασφάλεια και σεβασμό προς το περιβάλλον. Σε ό,τι έχει να κάνει με το κομμάτι της έρευνας και παραγωγής, δεν έχει ποτέ αυτός ο όμιλος παραγάγει πετρέλαιο ή φυσικό αέριο έλεγε σε συνέντευξή του. Λίγες εβδομάδες αργότερα ολοκληρωνόταν η πώληση έναντι τιμήματος 151 εκατ. δολ. των δικαιωμάτων έρευνας και παραγωγής που είχαν αποκτήσει τα ΕΛΠΕ στη Λιβύη από το 2003 σε κοινοπραξία με την Repsol και τη Woodside.

Πάντως το μεγαλύτερο στοίχημα, ίσως λόγω και παρελθόντος, εντοπίζεται στο σημαντικό επενδυτικό πρόγραμμα, για την αναβάθμιση των Διυλιστηρίων Ελευσίνας και Θεσσαλονίκης. Ειδικά η αναβάθμιση του διυλιστηρίου της πρώην Πετρόλα, έχει περάσει από σαράντα κύματα, όμως σε κάθε ευκαιρία ο Γ. Κωστόπουλος υπερασπίζεται την αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα της επένδυσης, που τα ΕΛΠΕ επιθυμούν να προχωρήσουν άμεσα, παρά το περιβάλλον κρίσης που μαστίζει την οικονομία και έχει αφήσει το αποτύπωμά του και στον όμιλο.

Ως άνθρωπος των εξαγορών έχει να επιδείξει επί θητείας του και το μεγαλύτερο deal καθώς με τη συμφωνία με την BP τα ΕΛΠΕ παίρνουν υπό τον έλεγχό τους 1.200 πρατήρια καυσίμων, αποθηκευτικές εγκαταστάσεις χωρητικότητας 170 χιλ. κυβικών μέτρων, καθώς και ένα ευρύ πελατολόγιο εμπορικών και βιομηχανικών πελατών της BP. Στον ηλεκτρισμό, επί ημερών του ολοκληρώθηκε η στρατηγική συνεργασία με την Edison και αποφασίστηκε η επέκτασή της και στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Στις διεθνείς δραστηριότητες ο στόχος που έχει τεθεί είναι τα ΕΛΠΕ να περιληφθούν στους τρεις μεγαλύτερους παίκτες των αγορών αυτών, ενώ επανεξετάζονται οι αποδόσεις, βάσει συγκεκριμένων στόχων απόδοσης κεφαλαίων. Το 2008 ο όμιλος πραγματοποίησε τζίρο 10,131 δισ. ευρώ, και από πλευράς κύκλου εργασιών αποτελεί τη μεγαλύτερη ελληνική βιομηχανική επιχείρηση.

Αυξήθηκαν 6% τα καθαρά κέρδη α΄ εξαμήνου

«ΕΝΤΕΙΝΟΥΜΕ την προσπάθεια να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και η κερδοφορία του ομίλου σε ένα δύσκολο περιβάλλον», δήλωσε ο Γιάννης Κωστόπουλος, ανακοινώνοντας μέσα στην εβδομάδα τα αποτελέσματα εξαμήνου του ομίλου. Στάθηκε στο γεγονός ότι τα ΕΛΠΕ πέτυχαν περιθώρια διύλισης υψηλότερα των διεθνών και ταυτόχρονα διατήρησαν σταθερό τον όγκο πωλήσεων. Σε επίπεδο λειτουργικών αποτελεσμάτων ο όμιλος βελτίωσε τις επιδόσεις του. Το υψηλότερο μέσο περιθώριο διύλισης αλλά και η ισχυροποίηση του δολαρίου συνετέλεσαν ώστε τα κέρδη EBITDA να αυξηθούν κατά 24%, στα €215 εκατ. ενώ τα συγκρίσιμα καθαρά κέρδη σημείωσαν επίσης άνοδο 6% στα €114 εκατ. Ωστόσο, ρόλο έπαιξε και το πρόγραμμα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας και μετεξέλιξης του Ομίλου με όφελος 25 εκατ. ευρώ.

Στα κέρδη EBITDA του εξαμήνου περιλαμβάνονται επίσης κέρδη €75 εκατ. από την αύξηση των τιμών του αργού αλλά και προβλέψεις ύψους €39 εκατ. για το έκτακτο πρόγραμμα οικειοθελούς πρόωρης συνταξιοδότησης. Στη διύλιση, τον εφοδιασμό και εμπορία το συγκρίσιμο EBITDA αυξήθηκε κατά 35%, αν και στο β΄ τρίμηνο τα περιθώρια διύλισης ση- μείωσαν πτώση εξαιτίας της αντίστοιχης πτώσης των διεθνών περιθωρίων. Στην εμπορία παρατηρήθηκε αύξηση όγκου πωλήσεων ανά πρατήριο ενώ τα κέρδη αυξήθηκαν κατά 11%.

Οι διεθνείς δραστηριότητες επηρεάσθηκαν την οικονομική κρίση που πλήττει και τα Βαλκάνια, ωστόσο οι όγκοι πωλήσεων και τα μερίδια παρουσίασαν αύξηση. Στον κλάδο των Πετροχημικών, η διεθνής οικονομική ύφεση συμπίεσε τα αποτελέσματα εξαμήνου, αλλά παρατηρείται βελτίωση στις συνθήκες αγοράς. Όσον αφορά τις συμμετοχές σε συνδεδεμένες εταιρείες, η συνεισφορά στην κερδοφορία του Ομίλου από τους κλάδους Ενέργειας και Φυσικού Αερίου επηρεάστηκε από την προσωρινή δια- κοπή λειτουργίας του εργοστασίου ηλεκτρικής ενέργειας στη Θεσσαλονίκη και τη μειωμένη κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα.

Και βέβαια προχωρούν τα έργα αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των διυλιστηρίων Ελευσίνας και Θεσσαλονίκης ενώ υλοποιείται πρόγραμμα λειτουργίας κοινών υποστηρικτικών υπηρεσιών, μετεγκατάστασης των κεντρικών γραφείων αλλά και το πρόγραμμα οικειοθελούς αποχώρησης.

Who is who

Γεννημένος στην Αίγυπτο, ο 53χρονος μάνατζερ των ΕΛΠΕ πήρε το πρώτο του πτυχίο στη Μεγάλη Βρετανία και ειδικότερα στο Πανεπιστήμιο του Southampton (Bsc) ενώ στη συνέχεια αποφοίτησε από τη φημισμένη σχολή οικονομικών του Πανεπιστημίου του Σικάγου με μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων (ΜΒΑ). Εκτός από τα Ελληνικά Πετρέλαια είναι επίσης μέλος του Δ.Σ. της εταιρείας «Φουρλής Συμμετοχών ΑΕ» ενώ ακόμη είναι μέλος του γενικού συμβουλίου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) και μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του ΙΟΒΕ. Είναι παντρεμένος με δύο παιδιά.

Όπως δημοσιεύεται στην Ισοτιμία της 29ης Αυγούστου 2009.