Η πολιτική χειραγώγηση της αγοράς καυσίμων

Από το "Capital" αναδημοσιεύουμε το ενδιαφέρον και επίκαιρο άρθρο το Γ. Κράλογλου:

Ελάχιστοι (μεταξύ των οποίων και εγώ) ήταν εκείνοι που αμφέβαλαν για το ενδεχόμενο να μπει πλαφόν στα καύσιμα.

Οι «αιρετικοί» της άποψης αυτής (ότι δεν θα επιβληθεί τελικά το πλαφόν) πιστεύαμε ότι η κυβέρνηση θα σταθεί σε κάποιο ύψος σοβαρότητας και θα αποφύγει τον πειρασμό να κερδίσει εντυπώσεις με το γελοίο και άνευ ουσιαστικού αποτελέσματος μέτρο του πλαφόν το τελευταίο δεκαπενθήμερο μιας μακράς καλοκαιρινής περιόδου με εμφανέστατη κερδοσκοπία στις βενζίνες (κυρίως) αλλά και στα πετρέλαια.

Το πιστεύαμε αυτό γιατί η κυβέρνηση, ως αντιπολίτευση, έδειχνε ότι είχε αντιληφθεί πολύ καλά τους λόγους της κερδοσκοπίας επειδή επιχειρηματολογούσε πολύ ουσιαστικά, κατακρίνοντας τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ όταν κατέφευγαν στο ίδιο γελοίο και αναποτελεσματικό μέτρο για να αποδείξουν ότι «το κράτος είναι εδώ και προστατεύει τον καταναλωτή»...

Αυτά όμως ως αντιπολίτευση. Ως κυβέρνηση ξεπέρασε ακόμη και το ΠΑΣΟΚ σε θρασύτητα, αφού επιλέγοντας το ίδιο ασήμαντο και αναποτελεσματικό μέτρο μίλησε και για δήθεν προστασία της αγοράς μέσα σε μια ελεύθερη οικονομία...

Πιστεύω να συμφωνείτε ότι ελεύθερη οικονομία με κρατικές παρεμβάσεις αγορανομικών αποφάσεων, λόγω αδυναμίας να λειτουργήσει το κράτος ως ελεγκτής των κανόνων της οικονομίας αυτής, είναι φαινόμενο που δεν υπάρχει όμοιό του σε ολόκληρο τον πλανήτη...

Τι έκανε δηλαδή πρακτικά η κυβέρνηση. Αφού είδε ότι δεν την συμφέρει να ανατρέψει το πολιτικό σύστημα χειραγώγησης της αγοράς καυσίμων και ότι η λαϊκή αντίδραση για την κερδοσκοπία φουντώνει, οδηγήθηκε στη λύση του «τσάμπα μάγκα» (όπως έλεγε και ο πρώην πρωθυπουργός Κ. Σημίτης) λίγο πριν λήξει η καλοκαιρινή περίοδος και μαζί της η τρέχουσα περίοδος κερδοσκοπίας. Διαφορετικά ήταν υποχρεωμένη να κάνει μεγάλες ανατροπές στην δήθεν ελεύθερη αγορά καυσίμων μέσα στο δήθεν σύστημα ελεύθερης οικονομίας, καταργώντας την εμφανή παρουσία του κράτους σε κάθε μορφής συναλλαγή στο κύκλωμα παραγωγής - αποθήκευσης - διακίνησης - μεταφοράς και λιανικής πώλησης των καυσίμων στον τελικό καταναλωτή.

Εάν όμως καταργούσε την παρουσία του κράτους στο κύκλωμα αυτό, το πολιτικό κόστος θα ήταν ανεξέλεγκτο και άρα μια τέτοια πολιτική απόφαση θα ήταν «δίκοπο μαχαίρι» αφού με τη σημερινή πολιτική:

* Το κράτος ελέγχει σε μέγιστο βαθμό την παραγωγή μέσα από τα κρατικά ΕΛΠΕ που έχουν το 70% της πίτας της αγοράς. Όλα τα άλλα περί Α.Ε. και εισηγμένης στο χρηματιστήριο και ανεξάρτητης εταιρείας είναι κακόγουστα αστεία όσο οι διοικήσεις των ΕΛΠΕ είναι προϊόν πολιτικής και κομματικής συναλλαγής με τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Αυτός είναι και ο λόγος που το μάνατζμεντ των ΕΛΠΕ δεν πρόκειται να αλλάξει χέρια. τουλάχιστον για μια διετία ακόμη.

* Το κράτος ελέγχει έμμεσα τη διακίνηση των καυσίμων, αφού υποχρεώνει τις εταιρείες να αποθηκεύουν τα καύσιμα τους στα εγχώρια διυλιστήρια (σε εφαρμογή της σχετικής κοινοτικής οδηγίας) και όσο δεν αφήνει ελεύθερη τη δυνατότητα δημιουργίας αποθηκευτικών χώρων μέσω πολύπλοκου και απαγορευτικού συστήματος αδειών για δεξαμενές καυσίμων. Με τον τρόπο αυτό «εξυπηρετεί» και τις εταιρείες και «προστατεύει» το κόστος αφενός της αποθήκευσης καυσίμων και αφετέρου της διύλισης τους, αφού κάνει έτσι και αλλιώς ασύμφορες τις εισαγωγές.

* Το κράτος ελέγχει τη μεταφορά των καυσίμων, προστατεύοντας τα συμφέροντα των ιδιωτών βυτιοφόρων με απαγορευτικές διατάξεις για τη δημιουργία στόλου βυτίων από τις εταιρείες και με αγορανομικές διατάξεις για το κόμιστρο στα βυτία. Το πολιτικό κέρδος εδώ είναι η ειρήνη και η ηρεμία στην αγορά από πιθανή δυναμική κινητοποίηση των ιδιοκτητών βυτίων.

* Το κράτος ελέγχει τη λιανική πώληση «εκβιάζοντας» όποτε εκείνο θέλει τους βενζινοπώλες ότι θα τους υποχρεώσει να εγκαταστήσουν ταμειακές μηχανές στην αντλία, αν δεν συνεργάζονται μαζί του και αν κάνουν «αταξίες». Με τον τρόπο αυτό βέβαια, το κράτος δεν έχει στοιχεία για τον πραγματικό υπεύθυνο της κερδοσκοπίας, αλλά οι κυβερνήσεις έχουν κέρδος το πολιτικό κόστος από μια πιθανή δυναμική και πολυήμερη απεργία.

* Το κράτος ελέγχει απόλυτα τον ελεγκτικό μηχανισμό που τον κινητοποιεί όποτε και αν θέλει και σε όση έκταση θέλει, ενώ σε κάθε περίπτωση επιβολής προστίμων έχει τη δυνατότητα να τα αφήσει μόνο στα χαρτιά... αφού ελέγχει επίσης και την Επιτροπή Ανταγωνισμού, η σύσταση της οποίας είναι επίσης προϊόν πολιτικής και κομματικής συναλλαγής με υποχρέωση της επιτροπής να αποφασίζει και να διατάσσει μόνο με υπόδειξη του υπουργείου Ανάπτυξης.

Ποιος ο λόγος λοιπόν να αναστατώσει όλη αυτήν την «κρατική αρμονία» η σημερινή κυβέρνηση όταν θεωρεί ότι οι «ιθαγενείς καταναλωτές» θα φάνε την «τσάμπα μαγκιά» του πλαφόν το τελευταίο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου και αφού οι κερδοσκόποι έχουν γεμίσει τις ντουλάπες τους με τα κλοπιμαία όχι μόνο από τις υψηλές τιμές αλλά και από την νοθεία και από το λαθρεμπόριο που ακόμη ζουν και βασιλεύουν σε όλη την εγχώρια αγορά καυσίμων.

george.kraloglou@capital.gr