Των Σωτήρη Καρρά, Χάρη Φλουδόπουλου
Tέσσερις άξονες περιλαμβάνει το σχέδιο αναδιάρθρωσης που επεξεργάστηκε η διοίκηση των ΕΛΠΕ για την ΕΚΟ. Η μητρική εταιρεία επιχειρεί στο σύνθετο περιβάλλον που διαμορφώνεται, να αντισταθμίσει τις εξελίξεις από την πτώση της τιμής των καυσίμων, αλλά και τις κινήσεις των ανταγωνιστών, με προεξάρχουσες τη Shell και τη BP.
Η ενδεχόμενη πώληση του δικτύου πρατηρίων της Shell θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην αγορά, οπότε οι διοικήσεις των ισχυρών «παικτών» αναθεωρούν τα σχέδιά τους.
Τα τελευταία χρόνια μετά την συγχώνευση της ΕΚΟ ΑΒΕΕ με την ΕΛΔΑ-Ε και την εξαγορά της Μαμιδάκης από την ΕΚΟ-ΕΛΔΑ ΑΒΕΕ, αυξήθηκε σημαντικά το δίκτυο πρατηρίων της εταιρείας και το μερίδιο αγοράς στην βενζίνη ξεπέρασε το 15%. Οι ανακατατάξεις στη λιανική αγορά πετρελαίου οδήγησαν στην ανάπτυξη μικρών ευέλικτων επιχειρήσεων στην εγχώρια αγορά, οι οποίες αποσπούν αξιοσημείωτα μερίδια.
Ταυτόχρονα οι πολυεθνικές Shell και BP αναθεώρησαν ριζικά την εμπορική τους πολιτική, γεγονός που άλλαξε άρδην το σκηνικό, οδηγώντας αναγκαστικά την διοίκηση των ΕΛΠΕ να εγκαταλείψει πρακτικές του παρελθόντος. Τον περασμένο χρόνο (2008) ο όμιλος διέθεσε για την ανάπτυξη των πρατηρίων της ΕΚΟ 24 εκατ. ευρώ έναντι 16 εκατ. ευρώ το 2007. Εντούτοις τα οικονομικά αποτελέσματα της ΕΚΟ δεν συνεισέφεραν ούτε κατ’ ελάχιστο στα κέρδη του ομίλου, γεγονός που δημιουργεί προβληματισμό στους μετόχους.
Την ίδια στιγμή η πρόθεση της Shell να εγκαταλείψει την εμπορία στην Ελλάδα, δημιουργεί την ανάγκη να επιταχυνθούν οι διαδικασίες που θα συμβάλλουν ώστε η ελληνική εταιρεία να διατηρήσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το μερίδιο αγοράς της ΕΚΟ κυμαίνεται στο 15,4%, της ΒΡ στο 14-15%, της SHELL στο 13-14%, της AVIN στο 9%, της AEGEAN στο 7% και της JETOIL στο 7%.
Ωστόσο από την πλευρά της αντιπολίτευσης και ειδικότερα του ΠΑΣΟΚ διά του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη εκδηλώθηκαν αντιδράσεις. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε ο υπεύθυνος για τον τομέα Ανάπτυξης της μείζονος αντιπολίτευσης, κάνει λόγο για «σχέδιο συρρίκνωσης της ΕΚΟ που θα οδηγήσει σε μείωση θέσεων εργασίας και σε στρεβλή λειτουργία της ελληνικής αγοράς καυσίμων». Ειδικότερα ανέφερε ότι «το σχέδιο που φαίνεται να δρομολογείται το τελευταίο διάστημα, θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε μείωση θέσεων εργασίας και νομοτελειακά σε ακόμη πιο στρεβλή λειτουργία της ελληνικής αγοράς καυσίμων, με τελικό αποτέλεσμα την περαιτέρω διεύρυνση του σημαντικού ελλείμματος προστασίας που ήδη υφίσταται σήμερα ο Έλληνας καταναλωτής τόσο στην ποιότητα όσο και στις τιμές των καυσίμων». Προσέθεσε επίσης πως: «γι’ αυτό, το ΠΑΣΟΚ υπερασπίζεται και στηρίζει το δημόσιο χαρακτήρα της ΕΚΟ. Πιστεύουμε στον ρυθμιστικό ρόλο που μπορεί να έχει η εταιρεία στη διαμόρφωση των τιμών των υγρών καυσίμων, συμβάλλοντας έτσι σε μια πιο υγιή λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά και αποδίδοντας σημαντικά οφέλη στον Έλληνα καταναλωτή.
Δύο φαβορί, οι επίδοξοι μνηστήρες και τα σενάρια για την επόμενη ημέρα
Δύο φαβορί, πολλά αουτσάιντερ και άγνωστους x περιλαμβάνει η λίστα των μνηστήρων για τη Shell, η οποία δρομολογεί την αποχώρησή της από την Ελλάδα. Το μεγάλο deal της πώλησης της εταιρείας, όπως όλα δείχνουν, θα γίνει μέσω διαγωνισμού.
Πληροφορίες που κυκλοφορούν στην αγορά, κάνουν λόγο για διερευνητικές κρούσεις στην εταιρεία Credit Suisse, η οποία διένειμε εμπιστευτικό ενημερωτικό σημείωμα για τη Shell σε ενδιαφερόμενες εταιρείες. Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενες εβδομάδες θα είναι καθοριστικές.
Ήδη, τουλάχιστον τρεις εταιρείες φέρεται να έχουν παραλάβει από την Credit Swiss το ενημερωτικό, στο οποίο αναφέρονται αναλυτικά τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας τα οποία περιλαμβάνουν το μεγαλύτερο δίκτυο ιδιολειτουργούμενων πρατηρίων της ελληνικής αγοράς αλλά και αποθηκευτικούς χώρους σε πέντε κομβικές περιοχές της χώρας χωρητικότητας 126.000 κυβικών.
Αναλυτικότερα το δίκτυο της Shell περιλαμβάνει 748 πρατήρια από τα οποία περί τα 50 είναι ιδιόκτητα και ακόμη 200 ιδιολειτουργούμενα με μακροχρόνιες μισθώσεις. Επίσης στις συμβάσεις των πρατηρίων που δεν είναι ιδιολειτουργούμενα, υπάρχουν ρήτρες -κατά το πρότυπο που ακολουθούν όλοι οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς καυσίμων- ώστε σε περίπτωση πώλησης της εταιρείας, το πρατήριο να πηγαίνει στον καινούργιο ιδιοκτήτη.
Οι αποθηκευτικοί χώροι της Shell καλύπτουν την περιοχή της Αττικής, της Θεσσαλονίκης, τη Δ. Ελλάδα, την Αν. Μακεδονία και Θράκη και την Κρήτη. Οι μεγαλύτερες αποθήκες της εταιρείας βρίσκονται στο Πέραμα με χωρητικότητα περίπου 86.000 κυβικών και ακολουθούν οι εγκαταστάσεις της Θεσσαλονίκης με χωρητικότητα περί τις 25.000 κυβικά. Στη Δ. Ελλάδα υπάρχουν οι εγκαταστάσεις της Αμφιλοχίας με χωρητικότητα περί τις 5.000 κυβικά, ενώ η Κρήτη τροφοδοτείται από τις αποθήκες στα Χανιά με χωρητικότητα περί τις 4.000 κυβικά. Τέλος, η Shell μοιράζεται με την BP τις αποθήκες της Αλεξανδρούπολης με χωρητικότητα 6.000 κυβικά.
Προσφέρουν 300 εκατ. ευρώ ενώ πέρυσι έδιναν 900
Πέρυσι το καλοκαίρι, με την τιμή της βενζίνης στα ύψη και το «πάρτι» της αγοράς να βρίσκεται στο φόρτε του, ακούστηκαν στην αγορά τα πρώτα νούμερα για το πιθανό τίμημα που ζητεί η Shell για την ελληνική θυγατρική της.
Τα 800 με 900 εκατομμύρια ευρώ, βεβαίως στην παρούσα συγκυρία θεωρείται ότι είναι πολύ δύσκολο να δοθούν, ενώ κάποιοι μιλάνε και για προσφορές που δεν ξεπερνούν κατά πολύ τα 300 εκατ. ευρώ. Και εδώ ξεκινά το παζάρι γύρω από το τι πουλιέται και με ποιο τρόπο. Εάν δηλαδή η μητρική εταιρεία αποφασίσει να πουλήσει πακέτο πρατήρια και εγκαταστάσεις, η διαδικασία ίσως είναι συντομότερη· ωστόσο το τίμημα που θα εξασφαλίσει θα είναι χαμηλότερο.
Αντίθετα, πιο χρονοβόρα διαδικασία αλλά με μεγαλύτερο όφελος για τον πωλητή, θα απαιτούσε η πώληση της εταιρείας σε τμήματα· π.χ. ξεχωριστό πακέτο οι αποθήκες και τα πρατήρια, ή το σπάσιμο σε γεωγραφικές περιοχές. Σ’ αυτή την περίπτωση βεβαίως, ελλοχεύει ο κίνδυνος να παραμείνουν απούλητα κάποια μη ελκυστικά assets.
Δεν θα πρέπει να αποκλειστεί κάποια έκπληξη από ξένο παίκτη, που θα θελήσει, αγοράζοντας το δίκτυο της Shell, να μπει στην ελληνική αγορά. Ενδιαφέρον είχε εκ- δηλωθεί στο παρελθόν από τη ρωσική Lukoil, η οποία σημειωτέον έχει «περικυκλώσει» τη χώρα μας με παρουσία στη Βουλγαρία, την Τουρκία και την Κύπρο.
Ωστόσο η μείωση των τιμών του μαύρου χρυσού, περιόρισε τη ρευστότητα των Ρώσων, που στην παρούσα συγκυρία δεν φαίνονται διατεθειμένοι να πραγματοποιήσουν μια τόσο μεγάλη επένδυση. Φήμες είχαν κυκλοφορήσει πρόσφατα και για ενδιαφέρον κινεζικής εταιρείας, ενώ και η Q8 του Κουβέιτ φέρεται να έχει εξετάσει την ελληνική αγορά καυσίμων. Τέλος «μνηστήρας» της Shell φέρεται να είναι και η αυστριακή ΟΜV.
Ενδιαφέρον και από τους μικρούς
Λόγω μεγέθους μόνο τρεις εταιρείες στην Ελλάδα θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο deal. Πρόκειται για τη Μότορ Όιλ, τα Ελληνικά Πετρέλαια και την BP. Από τους τρεις, θα πρέπει να αποκλειστεί η BP, η οποία μπορεί να μην εξετάζει σενάρια αποχώρησης όπως η Shell, δεν παύει ωστόσο να εκδηλώνει σκεπτικισμό για τα τεκταινόμενα στην ελληνική αγορά.
Αντίθετα για τη Μότορ Όιλ και τη θυγατρική της AVIN, η οποία εμφάνισε πέρυσι αξιόλογες επιδόσεις (καθαρά κέρδη 2,133 εκατ. από ζημιές 1,397 εκατ. το 2007), πιθανή εξαγορά της Shell θα σήμαινε αυτόματα πρωτοκαθεδρία στην αγορά λιανικής.
Πιθανό deal με τη Shell θα σήμαινε εδραίωση στην κορυφή της αγοράς λιανικής, για τη θυγατρική των ΕΛΠΕ ΕΚΟ. Άλλωστε ο δ/νων σύμβουλος του ομίλου Γ. Κωστόπουλος έχει δηλώσει ότι σε περίπτωση που μπει πωλητήριο στη Shell τα ΕΛΠΕ ενδιαφέρονται. Μοναδικό ίσως πρόβλημα σε μια τέτοια περίπτωση, λόγω των εκτεταμένων δικτύων τόσο της ΕΚΟ όσο και της Shell, η ύπαρξη σε πολλά σημεία πρατηρίων των δύο εταιρειών.
Ενδιαφέρον, όμως υπάρχει και εκ μέρους μεσαίων παικτών της αγοράς, όπως η Aegean του Δ. Μελισσανίδη και η Ελινόιλ του εφοπλιστή Σ. Καρνέση. Εάν μάλιστα προκριθεί το σενάριο «σπασίματος» του δικτύου σε περισσότερα κομμάτια τότε θεωρείται βέβαιο ότι οι μεσαίες εταιρείες θα είναι πιο «ζεστές», με τις Jetoil και Revoil να μην μένουν εκτός νυμφώνος.
Το κράτος θα δίνει άδειες για έρευνες πετρελαίου
Το κράτος επανακάμπτει αργά σε στρατηγικούς τομείς, τον έλεγχο των οποίων είχε απωλέσει σε προγενέστερους χρόνους. Η διεθνής κρίση αλλάζει τις ισορροπίες, μεταβάλλει τους συσχετισμούς δυνάμεων και ξαναμοιράζει την τράπουλα στο χώρο της ενέργειας.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης, αφουγκραζόμενο τη συγκυρία, δημοσιοποίησε μέσα στην εβδομάδα ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για τις παραχωρήσεις περιοχών της χώρας προς έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων (πετρέλαιο). Θα ακολουθήσει δημόσια διαβούλευση με στόχο να γίνει νόμος του κράτους ως το τέλος του χρόνου.
Στόχος των ρυθμίσεων σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη είναι να περιορίσει αρχικά η Ελλάδα τις ερευνητικές διαδικασίες αλλά και να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες (ενεργειακές και γεωπολιτικές) που δημιουργεί η κρίση.
Στα συν του νέου πλαισίου περιλαμβάνεται η χορήγηση γενναίων κινήτρων για προσέλκυση επενδυτών. Μεταξύ άλλων θα υπάρξει πρόβλεψη για μείωση της φορολογίας της συγκεκριμένης επενδυτικής δραστηριότητας, η οποία στη χώρα μας έχει έναν από τους υψηλότερους συντελεστές. Η έρευνα για υδρογονάνθρακες θα υποστηριχτεί από ειδικό φορέα, ο οποίος θα λειτουργεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής.
Παλαιότερα τα αποκλειστικά δικαιώματα για τις έρευνες ανήκαν στα ΕΛΠΕ. Μετά τη μερική ιδιωτικοποίησή τους τα δικαιώματα αυτά περιήλθαν στο κράτος.
Όπως δημοσιεύεται στην Ισοτιμία της 9/5/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου