ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ: Εγκλημα διαρκείας η ιδιωτικοποίησή τους

Απο την εφημερίδα "Ριζοσπάστης" αναδημοσιεύουμε το άρθρο του Γ. Φλωράτου:
Τα ΕΛΠΕ απορρόφησαν την ΠΕΤΡΟΛΑ και ο Λάτσης τα ΕΛΠΕ, σε ένα «έγκλημα διαρκείας» με δράστες τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.
Στις 30 του Μάη του 2003, σε κοινή συνέντευξη Τύπου, οι τότε υπουργοί της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, Οικονομίας Ν. Χριστοδουλάκης και Ανάπτυξης Α. Τσοχατζόπουλος, ανακοίνωσαν τη συγχώνευση της κρατικής εταιρείας «Ελληνικά Πετρέλαια» με την εταιρεία συμφερόντων Λάτση, «ΠΕΤΡΟΛΑ». Οι δύο υπουργοί μίλησαν και για την ενίσχυση του ενεργειακού τομέα της χώρας με τη σύμπραξη του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Λίγα χρόνια μετά, με τις τιμές του πετρελαίου θέρμανσης να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, με τις τιμές της αμόλυβδης βενζίνης να έχουν ξεπεράσει το 1 ευρώ το λίτρο και με τα λαϊκά νοικοκυριά να δέχονται νέες επιθέσεις στο μικρό εισόδημά τους μέσω των αντιλαϊκών ανατιμήσεων στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, η «ενίσχυση του ενεργειακού τομέα της χώρας» εκφράζεται μονοδιάστατα μέσω της διαρκούς εκτόξευσης των καθαρών κερδών των ΕΛΠΕ. Η εξέλιξη δεν είναι καθόλου τυχαία και είχε προβλεφθεί. Ο «Ρ» έγραφε τον Ιούνη του 2003: «Με το ξεπούλημα του ομίλου, ο τομέας των πετρελαιοειδών στη χώρα μας περνάει αποκλειστικά στα χέρια του ιδιωτικού κεφαλαίου και συγκεκριμένα στον Λάτση και τον Βαρδινογιάννη». Τον Νοέμβρη του ίδιου χρόνου, ο τότε πρόεδρος του ομίλου των ΕΛΠΕ Γ. Μωραΐτης σημείωνε ότι το Δημόσιο δεν μπορεί να ασκεί πιέσεις για τον έλεγχο των τιμών, επειδή κατέχει ένα σημαντικό ποσοστό στα ΕΛΠΕ. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο είχε απορριφθεί η έννοια της λαϊκής αξίωσης από μια κρατική εταιρεία σε έναν τόσο «ευαίσθητο» τομέα.

Πριν από λίγες μέρες, παραιτήθηκε ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ Π. Καβουλάκος. Στη θέση του τοποθετήθηκε, ως εκπρόσωπος του Δημοσίου, ο Ι. Κωστόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της ...ΠΕΤΡΟΛΑ έως το 2003 και εκπρόσωπος της πλευράς Λάτση στο ΔΣ μέχρι πριν λίγες μέρες! Ο ουσιαστικός έλεγχος της διοίκησης του ομίλου από τον Λάτση γίνεται και τυπικός. Βάσει της συμφωνίας, το ελληνικό Δημόσιο θα διόριζε τα 7 από τα 13 μέλη του ΔΣ για μια πενταετία μετά τη συγχώνευση. Η εξέλιξη προετοιμάζει το έδαφος και για την τυπική απώλεια αυτού του δικαιώματος στα μέσα του επόμενου έτους. Ο έλεγχος της διοίκησης από το Δημόσιο είχε ιδιαίτερη πολιτική σημασία την περίοδο του ξεπουλήματος. Βασισμένη σ' αυτό, η κυβέρνηση επιχειρηματολογούσε ότι τα ΕΛΠΕ θα συνεχίσουν να εξυπηρετούν το ...δημόσιο συμφέρον, σε μια προσπάθεια μείωσης των αντιδράσεων. Γι' αυτό και επιλέχθηκε μια διαδικασία μετάβασης με σχετικά μεγάλο χρονικό ορίζοντα. Στην πράξη όμως, η πλευρά Λάτση άρχισε από την πρώτη στιγμή την τοποθέτηση έμπιστων στελεχών σε σημαντικές θέσεις.

Επί της ουσίας του θέματος, στις 8.6.2003, σε άρθρο του στον «Ρ», ο Μ. Παπαδόπουλος από το Οικονομικό Τμήμα της ΚΕ του ΚΚΕ, σημείωνε: «Στα χαρτιά θα εμφανίζεται μια μεταβατική περίοδος που το Δημόσιο θα διατηρεί δήθεν τον έλεγχο των ΕΛΠΕ. Ο στόχος είναι να μειωθεί άμεσα η εργατική αντίδραση και να δικαιολογούνται ευκολότερα οι δημόσιες δαπάνες εκσυγχρονισμού και αναπροσανατολισμού της δράσης των ΕΛΠΕ κατά τη μεταβατική περίοδο».

Το χρονικό του «διαρκούς εγκλήματος»

• Το καλοκαίρι του 2001 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό για την είσοδο στρατηγικού επενδυτή στον όμιλο ΕΛΠΕ, ο οποίος είχε ήδη εισαχθεί στο χρηματιστήριο και μέρος του μετοχικού κεφαλαίου του είχε διατεθεί στο ευρύ επενδυτικό κοινό. Εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από κοινοπραξία του ομίλου Λάτση (Paneuropean) και της ρωσικής Lukoil, τη ρωσική Yukos και την αυστριακή OMV, η οποία συνεργαζόταν με τα ΕΛΠΕ σε διάφορες δραστηριότητες.
• Τους πρώτους μήνες του 2002 αποχωρούν από τις διαδικασίες του διαγωνισμού οι δύο εταιρείες εκφράζοντας υπόνοιες για την εγκυρότητά του.
• Μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις, η κυβέρνηση ανακοινώνει στις 3.2.2003 ότι ο διαγωνισμός κηρύχτηκε άγονος.
• Τέσσερις μήνες μετά - και αφού στο μεταξύ έχει αποχωρήσει από την κοινοπραξία η Lukoil - ανακοινώθηκε ότι ο διαγωνισμός... κατακυρώθηκε υπέρ του Λάτση. Το 16,65% των ΕΛΠΕ θα περνούσε στην «Paneuropean» του ομίλου Λάτση έναντι 326 εκατ. ευρώ. Μέσα από τη διαδικασία συγχώνευσης και την ανταλλαγή μετοχών, η πλευρά Λάτση θα κατέληγε με το 25% των ΕΛΠΕ και το πλεονέκτημα του «προτιμητέου αγοραστή» σε επόμενη μετοχοποίηση από το κράτος. Οι εργαζόμενοι στα ΕΛΠΕ αντέδρασαν στα σχέδια της κυβέρνησης πριν και μετά την ανακοίνωση της συγχώνευσης. Στις 13 του Ιούνη 2003 κατήγγειλαν ότι με διάφορες μεθοδεύσεις της σύμβασης ο Λάτσης θα βρεθεί να ελέγχει όλον τον όμιλο. Την ίδια περίοδο, η ΝΔ ασκεί κριτική στην κυβέρνηση για ...«κρατικοποίηση» της ΠΕΤΡΟΛΑ!
• Στις 3.6.2003 το ΔΣ των ΕΛΠΕ ενέκρινε τη συγχώνευση με την ΠΕΤΡΟΛΑ. Στις 18.9.2003 οι ταυτόχρονες γενικές συνελεύσεις των δύο εταιρειών έδωσαν την τελική τους έγκριση (κατά πλειοψηφία η ΓΣ των ΕΛΠΕ).

Τον Αύγουστο του 2004, επί κυβέρνησης ΝΔ, η εταιρεία του δημοσίου ΔΕΚΑ ΑΕ, κάτοχος του 16,23% του μετοχικού κεφαλαίου των ΕΛΠΕ πούλησε στον όμιλο Λάτση το 8,21%. Με επόμενες εξαγορές, η μετοχική σύνθεση των ΕΛΠΕ διαμορφώθηκε σήμερα ως εξής: Paneuropean Oil (Λάτσης) 35,89%. Ελληνικό δημόσιο (συνολικά) 35,48%. Ευρύ επενδυτικό κοινό 28,63%.