Ριζική ανατροπή στην αγορά καυσίμων

Μεγάλη μερίδα του τύπου ασχολείται σήμερα με τις προτάσεις τις Επιτροπής Ανταγωνισμού προς το Υπουργείο Ανάπτυξης όπου με την εφαρμογή τους θα επέλθουν σημαντικότατες αλλαγές στην αγορά καυσίμων. Αναδημοσιεύουμε ολόκληρο το άρθρο που δημοσιεύτηκε στην σημερινή Εξπρές (αλλά και στο Έθνος).

Aπελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίμων στις νησιωτικές περιοχές κατά τη θερινή περίοδο, πρατήρια υγρών καύσιμων και στα σούπερ μάρκετ, ταμειακές μηχανές καθώς και άρση των περιορισμών για την έκδοση νέων αδειών μεταφοράς υγρών καύσιμων περιλαμβάνονται στις προτάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού προς την ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης, με στόχο την ενίσχυση του ανταγωνισμού στον κλάδο της εμπορίας πετρελαιοειδών. Στην πολυσέλιδη απόφασή της η Επιτροπή προβλέπει για πρώτη φορά μέτρα που αφορούν τα διυλιστήρια και τις εταιρίες εμπορίας και σχετίζονται μεταξύ άλλων με την εκπτωτική πολιτική των εταιριών εμπορίας υγρών καυσίμων προς τα πρατήρια καθώς και την προμήθεια καυσίμων των ανεξάρτητων πρατηρίων απευθείας από τα διυλιστήρια. Επιβάλλει επίσης 9 μέτρα τα οποία είναι άμεσα εφαρμόσιμα –εντός 30 ημερών– από τις εταιρίες διύλισης και εμπορίας πετρελαιοειδών με στόχο τη διαφάνεια των τιμών.
Συγκεκριμένα με την απόφασή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού επιβάλλει τα παρακάτω μέτρα:
α) Υποχρεώνει τις εγχώριες εταιρίες διύλισης, δηλαδή τα ΕΛΠΕ και τη Moτορ Οϊλ, σε γνωστοποίηση του κόστους τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας που χρεώνουν τις εταιρίες εμπορίας και τους μεγάλους τελικούς καταναλωτές τόσο στην εγχώρια αγορά (βενζίνες, πετρέλαιο κίνησης, θέρμανσης) όσο και στη διεθνή αγορά (αεροπορικά, ναυτιλιακά καύσιμα), αρχής γενομένης 30 ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.
β) Επίσης υποχρεώνει τα ΕΛΠΕ και τη Moτορ Οϊλ σε αναλυτικό επιμερισμό των στοιχείων κόστους που περιλαμβάνονται στην προσαύξηση (premium) που χρεώνουν τις εταιρίες εμπορίας και τους μεγάλους τελικούς καταναλωτές τόσο στην εγχώρια αγορά (βενζίνες, πετρέλαιο κίνησης, θέρμανσης) όσο και στη διεθνή αγορά (αεροπορικά, ναυτιλιακά καύσιμα) και γνωστοποίηση των στοιχείων αυτών στο Υπουργείο Ανάπτυξης και τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, αρχής γενομένης 30 ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.
γ) Υποχρεώνει τις εγχώριες εταιρίες διύλισης που προμηθεύουν με καύσιμα τα ανεξάρτητα πρατήρια (Α.Π.) που πληρούν τις προϋποθέσεις απευθείας πρόσβασης σε αυτές, να τιμολογούν με τρόπο που να μην καθιστά άνευ αντικειμένου τη νομοθετική πρόβλεψη περί απευθείας πρόσβασης αυτών των πρατηρίων στα διυλιστήρια.
δ) Επιβάλλει στις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών που χορηγούν εκπτώσεις (τιμολογίου και απολογιστικές) την αναγραφή των εκπτώσεων αυτών στις συμφωνίες των εταιριών εμπορίας με τις επιχειρήσεις λιανικής εμπορίας, αρχής γενομένης τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.
ε) Υποχρεώνει τις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών να μην χορηγούν άλλες εκπτώσεις πλέον των αναγραφομένων στις συμφωνίες ως ανωτέρω (δ).
στ) Επιβάλλει στις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών την κατάργηση των «υποστηρικτικών» εκπτώσεων που χορηγούν στις επιχειρήσεις λιανικής εμπορίας, αρχής γενομένης 30 ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.
ζ) Επιβάλλει στις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών την αναγραφή της χρονικής διάρκειας για την οποία θα δίνονται οι εκπτώσεις στα εκδιδόμενα από αυτές τιμολόγια πώλησης, αρχής γενομένης τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης
η) Επιβάλλει στις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών τη χορήγηση εκπτώσεων όγκου (κλίμακας) χωρίς διακριτική μεταχείριση στις επιχειρήσεις λιανικής εμπορίας σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, αρχής γενομένης 30 ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.
θ) Υποχρεώνει τις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών να μη συνδέουν στο εξής τη χορήγηση εκπτώσεων με την εξόφληση των ποσών πιθανών επενδύσεων που πραγματοποιούνται από αυτές προς τις επιχειρήσεις λιανικής εμπορίας.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς οποιαδήποτε από τις προαναφερόμενες υποχρεώσεις (υπό α, β, γ, δ, ε, στ, ζ, η και θ), η Επιτροπή Ανταγωνισμού απειλεί με επιβολή χρηματικής ποινής 10.000 ευρώ κάθε μία από τις εταιρίες και για κάθε ημέρα μη συμμόρφωσης από την παρέλευση του ανωτέρου προβλεπομένου χρόνου συμμόρφωσης.
Αναφορικά με την εποπτεία της αγοράς πετρελαιοειδών η Επιτροπή προτείνει:
• Tη δημιουργία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Διύλισης και Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΟΠΣΔΕΠ), το οποίο θα περιλαμβάνει την απαιτούμενη πληροφόρηση έτσι ώστε ο έλεγχος και η εποπτεία της αγοράς να είναι πιο αποτελεσματικός από τις αρμόδιες αρχές (Υπουργείο Ανάπτυξης, Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, Επιτροπή Ανταγωνισμού).
• Nα δοθούν επιπρόσθετες αρμοδιότητες στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (παρακολούθηση και διαχείριση του ΟΠΣΔΕΠ, ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τον κλάδο των πετρελαιοειδών), οι οποίες θα συμβάλουν στην αποτελεσματική εποπτεία της αγοράς πετρελαιοειδών τόσο σε ρυθμιστικό (ex ante), όσο και σε παρεμβατικό επίπεδο (ex post).
Αναφορικά με την ενημέρωση των καταναλωτών η Επιτροπή προτείνει:
• Την επέκταση της διαδικτυακής εφαρμογής του «παρατηρητηρίου» λιανικών τιμών πώλησης υγρών καυσίμων (βενζίνες, πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης) και σε άλλες μορφές (χρήση κινητών τηλεφώνων, δημιουργία ειδικού τηλεφωνικού αριθμού ενημέρωσης, teletext κ.λπ.)
• Να δοθεί από τους αρμόδιους φορείς (Yπουργείο Ανάπτυξης και ΡΑΕ) μεγαλύτερη έμφαση στην ενημέρωση των καταναλωτών (διαφημιστικά μηνύματα, έκδοση φυλλαδίων) αναφορικά με τον τρόπο και τα κριτήρια επιλογής των πλέον ανταγωνιστικών πρατηρίων πώλησης υγρών καυσίμων.
Για την άρση των περιορισμών που καταγράφονται στην αγορά διύλισης και μέχρι να είναι διαθέσιμοι στην αγορά επαρκείς αποθηκευτικοί χώροι, η Επιτροπή προτείνει:
• Τη δημιουργία οργανισμού τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας στο πρότυπο πολλών ευρωπαϊκών χωρών.
Για την ενίσχυση των συνθηκών ανταγωνισμού στην αγορά της χονδρικής εμπορίας η Επιτροπή Ανταγωνισμού προτείνει:
• Τη γνωστοποίηση των εκπτώσεων των εταιριών εμπορίας στο αρμόδιο Υπουργείο Ανάπτυξης και την ένταξή τους στο ΟΠΣΔΕΠ.
• Την άρση των εμποδίων για την αντικατάσταση των Ιδιωτικής Χρήσης Βυτιοφόρων (ΙΧΒ) αυτοκινήτων των εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών με νέα σύγχρονων προδιαγραφών.
• Την άρση των περιορισμών ως προς την έκδοση νέων αδειών μεταφοράς υγρών καυσίμων από ΙΧΒ.
Για την ενίσχυση των συνθηκών ανταγωνισμού στην αγορά λιανικής πώλησης η Επιτροπή προτείνει:
• Την εθελοντική χρήση της πλήρους απελευθέρωσης του ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίμων με παράλληλη ισχύ του υπάρχοντος καθεστώτος υποχρεωτικής εκ περιτροπής διανυκτέρευσης συγκεκριμένου αριθμού πρατηρίων υγρών καυσίμων ανά νομό μετά το πέρας του ισχύοντος σήμερα κανονικού ωραρίου.
• Την πλήρη απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίμων στις νησιωτικές περιοχές κατά τη θερινή περίοδο (Μάιος-Σεπτέμβριος).
• Την αναθεώρηση της κείμενης νομοθεσίας που αφορά την αδειοδότηση και τους όρους λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίμων με σκοπό την είσοδο μεγάλων δυνητικών ανταγωνιστών (υπεραγορές).
• Την αναθεώρηση των συμβάσεων των πρατηρίων (ΣΕΑ) με το ΤΕΟ και τους διαχειριστές των «κλειστών» αυτοκινητόδρομων με σκοπό την άρση των περιορισμών του ανταγωνισμού.
• Την τοποθέτηση ειδικών ηλεκτρονικών πινάκων σε «κλειστούς» αυτοκινητόδρομους προς ενημέρωση των διερχομένων οδηγών για τη λιανική τιμή πώλησης των υγρών καυσίμων (απλή αμόλυβδη και πετρέλαιο κίνησης) στα επόμενα δύο πρατήρια και τη χιλιομετρική απόσταση από αυτά.
• Την εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου εισροών-εκροών στα πρατήρια πώλησης υγρών καυσίμων.
• Μέχρι την εγκατάσταση των συστημάτων ελέγχου εισροών-εκροών απαραίτητη είναι η άμεση χρήση ταμειακών μηχανών για πώληση υγρών καυσίμων.