Ποιοι είναι οι τρεις πιο δημοφιλείς τρόποι που χρησιμοποιούνται για τη διοχέτευση παράνομου πετρελαίου στην αγορά
Νύχτα της 20ής Αυγούστου στα περίχωρα της Ελευσίνας. Ενας νεαρός άντρας δουλεύει πυρετικά, δίπλα σε ένα σταθμευμένο φορτηγό. Με ειδικό μηχανισμό κάνει «ένεση» σε υπόγειο αγωγό μεταφοράς πετρελαίου (είναι ο κεντρικός αγωγός της εταιρείας Ελληνικά Πετρέλαια που συνδέει τα διυλιστήρια Ασπροπύργου με τις εγκαταστάσεις της Ελευσίνας). Την ώρα που μεταγγίζει (με τη βοήθεια βάνας και πιεσόμετρου) το πετρέλαιο από τον αγωγό στο φορτηγό, κάνουν έφοδο και τον συλλαμβάνουν αστυνομικοί της Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Δυτικής Αττικής. Αργότερα δηλώνουν ότι ο 32χρονος δράστης αποτελεί «κρίκο» οργανωμένου κυκλώματος λαθρεμπόρων, με μέλη πρατηριούχους, ιδιοκτήτες βυτιοφόρων, ίσως και ανθρώπους των ΕΛ.ΠΕ. Θεωρούν βέβαιο ότι το κλεμμένο πετρέλαιο θα διοχετευόταν σε μια από τις κρυφές αποθήκες - διυλιστήρια της περιοχής του Ασπροπύργου πριν διατεθεί παράνομα στην αγορά...
Τρεις μήνες μετά και ενώ η υπόθεση παραμένει στο στάδιο της κύριας ανάκρισης κανένα νεότερο στοιχείο, ούτε όμως και η ταυτότητα των «εγκεφάλων» του κυκλώματος έχει αποκαλυφθεί. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Μια σειρά υποθέσεων λαθρεμπορίας καυσίμων «βλέπουν» για λίγο το φως της δημοσιότητας για να υποκύψουν τελικά στον «νόμο της σιωπής» και τη γοητεία του χρήματος, που ρυθμίζει τις εξελίξεις σε μια από τις πλέον δυσώδεις οικονομικές δραστηριότητες στη χώρα.
Αντίστοιχη περίπτωση καταγράφεται πριν από δύο χρόνια όταν σε υπαίθριο πάρκινγκ σε περιοχή της Δυτικής Αθήνας ύστερα από ισχυρή έκρηξη αποκαλύπτεται η λειτουργία κινητής μονάδας επεξεργασίας πετρελαίου. Στο σημείο λειτουργούσε κινητό διυλιστήριο αποτελούμενο από δύο βυτία χωρητικότητας 40 τόνων το καθένα. Με τη χρήση ειδικών φίλτρων και διαλυτών το πετρέλαιο από το ένα βυτίο επεξεργάζονταν και τροποποιούνταν πριν καταλήξει στο άλλο. Την υπόθεση χειρίστηκε, εκτός της Πυροσβεστικής, και το ΣΔΟΕ. Το όνομα του ιδιοκτήτη των βυτίων έγινε γνωστό. Η υπόθεση όμως έκλεισε με τη σύλληψη του πακιστανικής υπηκοότητας εργάτη...
Ναυτιλιακό πετρέλαιο
Εικονικοί ανεφοδιασμοί των ποντοπόρων πλοίων
Οι μεγαλύτερες ποσότητες λαθραίου καυσίμου που διατίθενται στην αγορά ως πετρέλαιο θέρμανσης ή και κίνησης προς 0,65 και 0,85 λεπτά/λίτρο αντίστοιχα, αναφέρουν στην «Κ» καλά πληροφορημένες πηγές, προέρχονται από το ναυτιλιακό πετρέλαιο (διατίθεται ακόμα και προς 15 λεπτά/λίτρο) μέσω διαδικασίας εικονικών ανεφοδιασμών πλοίων. Το ίδιο επισημαινόταν σε πόρισμα επιτροπής εμπειρογνωμόνων που συντάχθηκε το 2006. Κατέληγε στο συμπέρασμα ότι τα πλοία δεν τροφοδοτούνται με την αναγραφόμενη ποσότητα και οι προμηθευτές διαθέτουν το φθηνό ναυτιλιακό καύσιμο ως πετρέλαιο θέρμανσης στην εσωτερική αγορά.
Το αποχρωματίζουν
Σήμερα, εν όψει του χειμώνα, λένε όσοι γνωρίζουν τα συμβαίνοντα, οι λαθρέμποροι έχουν γεμίσει παράνομες δεξαμενές και ετοιμάζονται να ρίξουν στην αγορά ναυτιλιακό αντί για πετρέλαιο θέρμανσης. Εχει προηγηθεί διαδικασία αποχρωματισμού του και καταστροφής της ουσίας που λειτουργεί ως ιχνηθέτης.
Πρώην στέλεχος ελεγκτικής αρχής σημειώνει ότι τα ποντοπόρα πλοία δικαιούνται να αγοράσουν ατελώς απεριόριστη ποσότητα ναυτιλιακού πετρελαίου. Παραγγελιοδόχοι (bu-nkers) που είναι υπεύθυνοι για τον ανεφοδιασμό εμφανίζουν, ακόμα και εν αγνοία πλοιάρχου και μηχανικού, εικονική αίτηση αγοράς, την οποία καταθέτουν στο τελωνείο.
Προμηθεύονται την αναγραφόμενη ποσότητα από το διυλιστήριο, αντί όμως τα δεκάδες χιλιάδες λίτρα να καταλήξουν στις δεξαμενές του πλοίου ξεφορτώνονται σε βυτία και στη συνέχεια σε παράνομες δεξαμενές του Ασπροπύργου και της Ελευσίνας. Στο τελωνείο κατατίθεται έγγραφο που βεβαιώνει ότι η ποσότητα παραδόθηκε, είναι αδύνατο ωστόσο να ελεγχθεί από τις αρχές εάν πράγματι κατέληξε στον νόμιμο αποδέκτη ή όχι.
Η παραγγελία στην εφοδιάστρια εταιρεία μπορεί να είναι διπλάσια ή και τριπλάσια της απαιτούμενης. Το πλοίο παραλαμβάνει μόνο την αναγκαία ποσότητα και την υπόλοιπη αναλαμβάνει το σλέπι (δεξαμενόπλοιο ανεφοδιασμού), που την ξεφορτώνει σε βυτιοφόρα ή σε παράνομες αποθήκες.
Δεν έχουν ταχύπλοα
Κορυφαίο, μέχρι πρότινος, στέλεχος των τελωνειακών αρχών της χώρας παραδέχεται ότι ο ανεφοδιασμός των πλοίων, που γίνεται μέσω των συνολικά 50 πλωτών δεξαμενόπλοιων, είναι αδύνατο να ελεγχθεί από τα τελωνεία για τον λόγο ότι δεν έχουν στη διάθεσή τους ταχύπλοα σκάφη! «Από το Λαύριο έως την Ελευσίνα τα σλέπια κινούνται ανεξέλεγκτα. Για να προβούν οι τελωνειακοί σε έλεγχο, θα πρέπει να καταθέσουν αίτημα στο Λιμενικό. Οσες φορές επιχειρείται, η πληροφορία διαρρέει και χάνεται το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού», αναφέρει.
Υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις λαθρεμπόρων, συνεχίζει, που ίδρυσαν εταιρείες εφοδιασμού τοποθετώντας στη θέση του υπευθύνου έναν άνθρωπο της απολύτου εμπιστοσύνης τους, κατά κόσμον «αχυράνθρωπο», ούτως ώστε να μην αποκαλύπτεται η σχέση μεταξύ παραγγελιοδόχου και κυκλώματος λαθρεμπορίας. Η διαδικασία γίνεται ενίοτε εν γνώσει ή με τη συμμετοχή πλοιάρχου, μηχανικού ή και της πλοιοκτήτριας εταιρείας.
Ελλειμματικές παραδόσεις όμως δεν γίνονται μόνο από εφοδιαστές - λαθρεμπόρους, αλλά και διεφθαρμένους υπαλλήλους εταιρειών διάθεσης πετρελαιοειδών. Αυτές μάλιστα δεν διστάζουν να ομολογήσουν αδυναμία αποτελεσματικού ελέγχου των ροών των προϊόντων τους. Στις αρχές της δεκαετίας, τρεις από τους μεγαλύτερους Ελληνες λαθρεμπόρους οδηγήθηκαν ενώπιον της δικαιοσύνης κατηγορούμενοι για υποθέσεις εικονικών ανεφοδιασμών. Δύο από αυτούς είχαν «στήσει» δίκτυα διανομής, με πρατήρια σε διάφορες περιοχές του Λεκανοπεδίου. Νομιμοποιούσαν έτσι έσοδα από το λαθρεμπόριο και διέθεταν ευκολότερα το λαθρεμπορικό προϊόν στην αγορά. Οι εν λόγω «επιχειρηματίες» εμφανίζονταν να τροφοδοτούν με ναυτιλιακό καύσιμο κυρίως θαλαμηγούς που κατέπλεαν στη χώρα. «Eφοδίαζαν θαλαμηγούς που στην πραγματικότητα είχαν βουλιάξει», αναφέρουν για την υπόθεση καλά πληροφορημένες πηγές. Οι συγκεκριμένοι καταδικάστηκαν, όχι όμως και όσοι συνεχίζουν να εφαρμόζουν την ίδια πρακτική στα ποντοπόρα πλοία.
Ιδιοκτήτης πλοιοκτήτριας εταιρείας που δραστηριοποιείται στο χώρο της ακτοπλοΐας λέει στην «Κ»: «Για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθημερινά, από τα 50.000 λίτρα που πληρώναμε μας παραδίδονταν 1.000 λίτρα λιγότερα. Η εταιρεία μας είπε ότι “δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να ελέγξουμε το φορτίο” και μας συνέστησε να ζυγίζουμε τα βυτία με το καύσιμο πριν και μετά την πετρέλευση. Εκτοτε, δεδομένου ότι υποχρεώναμε τα βυτία να περνούν από την πλάστιγγα, δεν αντιμετωπίσαμε ζήτημα ελλειμματικής παράδοσης. Ούτε όμως είδαμε ξανά τους οδηγούς που μας εφοδίαζαν μέχρι τότε», αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Εξαγωγές» στα Βαλκάνια
Απαιτείται συμμετοχή κρατικών φορέων
Συστήνοντας εικονικές εταιρείες κυρίως σε Σκόπια, Μαυροβούνιο και Αλβανία, λαθρέμποροι διοχετεύουν αδασμολόγητα στην ελληνική αγορά πετρελαιοειδή και βενζίνες που κατ’ αρχήν έχουν ως προορισμό τις γειτονικές χώρες, αναφέρεται στο τελευταίο πόρισμα που συνέταξε επιτροπή εμπειρογνωμόνων με πρωτοβουλία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών. Τα καύσιμα αυτά εξάγονται στις χώρες της Βαλκανικής με τις μεθόδους των εικονικών εξαγωγών και το εμπόρευμα διατίθεται για εσωτερική κατανάλωση, με τη μέθοδο της αλλαγής φορτίου (π.χ. φορτώνει βενζίνη και εξάγει νερό) ή με τη μέθοδο της νοθείας. «Δεν μπορεί να υπάρξει λαθρεμπόριο δίχως συμμετοχή κρατικών φορέων», ομολογούν οι ίδιοι οι υπάλληλοι των τελωνείων. Πώς εξηγείται ότι τα συνοριακά τελωνεία χορηγούν «βεβαιώσεις εξαγωγών» και εκδίδουν συνοδευτικά έγγραφα (ΣΔΕ) για φορτία καυσίμων που δεν εξέρχονται ποτέ των συνόρων;
Πρόκειται για απάτη που εφαρμόζουν και οι λαθρέμποροι τσιγάρων: «Τα προς εξαγωγή καύσιμα αγοράζονται αδασμολόγητα. Οι λαθρέμποροι εμφανίζουν δικαιολογητικά για δήθεν εξαγωγή πετρελαιοειδών στα Σκόπια. Λαδώνοντας τους συνοριακούς εξασφαλίζουν τις απαραίτητες βεβαιώσεις και τέλος εμφανίζουν και βεβαίωση παραλαβής από μια εταιρεία-φάντασμα με έδρα το εξωτερικό», αναφέρει στην «Κ» καλά πληροφορημένη πηγή. «Σε κάθε υπόθεση λαθρεμπορίας απαιτείται η συμμετοχή ενός κρατικού υπαλλήλου, και δη τελωνειακού»...
Παράνομες αποθήκες
Ακόμη και σε υπόγειο πολυκατοικίας...
Μέσω δικτύων παράνομων αποθηκών που ελέγχουν χονδρέμποροι τροφοδοτούνται πρατήρια που διακινούν λαθρεμπορικό καύσιμο. «Το κύκλωμα είναι ζωντανό», παραδέχονται οι βενζινοπώλες και αναγνωρίζουν ότι αφενός η προοπτική αύξησης των κερδών από τη μεταπώληση λαθραίου ή νοθευμένου καυσίμου και αφετέρου η ύπαρξη επίορκων υπαλλήλων στην υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων (πρώην ΣΔΟΕ) επιτρέπει σε επαγγελματίες του χώρου να παρανομούν.
Κρυφές αποθήκες έχουν βρεθεί στον Σκαραμαγκά, τον Ασπρόπυργο, την Ελευσίνα, τον Βοτανικό αλλά και σε χώρους... υπεράνω υποψίας. Στη Νίκαια εντοπίστηκε δεξαμενή χωρητικότητας δεκάδων τόνων στο υπόγειο πολυκατοικίας. Στη Θήβα βρέθηκε δεξαμενή συνδεδεμένη με υπόγειο δίκτυο αγωγών κάτω από ένα παλιό μαντρί, αναφέρει στέλεχος διωκτικής αρχής που συμμετείχε στην επιχείρηση. Παλαιότερα αποκαλύφθηκε δίκτυο παράνομων αγωγών μήκους 150 μέτρων στη θαλάσσια περιοχή των Μεγάρων, που κατέληγαν σε δεξαμενή χωρητικότητας 300.000 λίτρων. Ο ιδιοκτήτης της εγκατάστασης, γνωστός λαθρέμπορος καυσίμων, κρίθηκε τότε αθώος από δικαστικούς λειτουργούς. Σήμερα οι τελευταίοι κατηγορούνται για συμμετοχή στο παραδικαστικό κύκλωμα...
Με παράνομα βυτία
Η μεταφορά καυσίμου από παράνομες αποθήκες στις δεξαμενές των πρατηρίων γίνεται είτε με παράνομα βυτία που δεν έχουν σχετική άδεια κυκλοφορίας είτε μέσω δικτύου αποχαρακτηρισμένων «λευκών» βυτιοφόρων. Λέει στην «Κ» ιδιοκτήτης πρατηρίου στο κέντρο της Αθήνας: «Αντί για 80 λεπτά/λίτρο μπορώ να προμηθευτώ βενζίνη προς 60 λεπτά/λίτρο. Αγοράζω, εκτός από τις νόμιμες ποσότητες, φορτίο λαθραίου καυσίμου. Κανείς δεν ελέγχει. Aν προκύψει πρόβλημα, το χρήμα θα δώσει τη λύση... Τα ελεγκτικά όργανα είναι διαβρωμένα. Αν δεν υπήρχαν επίορκοι δεν θα υπήρχε λαθρεμπόριο». Ετερος πρατηριούχος αναφέρει για τους ελέγχους: «Σε περίπτωση που διαπιστωθούν παραβάσεις, μας απειλούν με πρόστιμα που δεν μπορούμε να καλύψουμε. Μπαίνουμε σε διαπραγμάτευση που καταλήγει με ένα “δώρο” στον ελεγκτή. Η φράση που θα ακούσεις να λέγεται είναι “ευτυχώς που έπεσες σε κάποιον που τα πιάνει”».
Πρόστιμο χωρίς δίωξη
Το πρόστιμο, αν και εξοντωτικό, έχει το εξής παράδοξο: ο δράστης καταβάλλοντας το διπλάσιο των διαφυγόντων φόρων δεν είναι υποχρεωμένος να εμφανιστεί στο δικαστήριο, αφού παύει η ποινική του δίωξη, επισημαίνει στέλεχος του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών.
Οι ποσότητες που αγοράζονται και διακινούνται παράνομα από πρατηριούχους αποθηκεύονται συνήθως σε υπόγειες δεξαμενές εντός πρατηρίων. Μια τέτοια αποκαλύφθηκε το φθινόπωρο του 2000 ύστερα από έκρηξη σε πρατήριο υγρών καυσίμων στα Κάτω Πατήσια. Οι ιδιοκτήτες νόθευαν αμόλυβδη με τουλουόλη, η τιμή της οποίας ανά λίτρο είναι το 25% της τιμής της βενζίνης.
«O αριθμός και ο όγκος των δεξαμενών περιγράφεται στην άδεια λειτουργίας. Είναι δυνατό να τοποθετήσω μια ακόμα υπόγεια δεξαμενή, δίχως να εντοπιστεί αφού οι έλεγχοι δεν είναι συστηματικοί. Οταν προτάθηκε στο υπουργείο Ανάπτυξης η χαρτογράφηση του υπεδάφους των πρατηρίων με τη χρήση ειδικού μηχανήματος, αρνήθηκαν να εκταμιεύσουν τα χρήματα», αναφέρει ιδιοκτήτης πρατηρίου, ενώ παλιό στέλεχος ελεγκτικής αρχής σχολιάζει με νόημα: «Βρίσκουμε παροπλισμένα βυτιοφόρα σταθμευμένα στους χώρους των πρατηρίων. Τα περισσότερα χρησιμοποιούνται ως κρυφές δεξαμενές».
Νοθευμένο το 32,4% του πετρελαίου κίνησης
Οι ακριβείς διαστάσεις της λαθρεμπορίας και νοθείας καυσίμων αποτυπώνονται με επιστημονικό τρόπο στα δεδομένα του Γενικού Χημείου του Κράτους που παρουσιάζει σήμερα η «Κ». Aπό τους ελέγχους που διενεργήθηκαν στο σύνολο των δειγμάτων που κατατέθηκαν στο Γενικό Χημείο του Κράτους (τα δείγματα καυσίμων από τα τελωνεία ανέρχονται σε 2.000) προκύπτουν τα εξής:
- Τo 32,4% των δειγμάτων πετρελαίου κίνησης ήταν νοθευμένα.
- Το 4,8% των δειγμάτων βενζίνης με υποκατάστατο μολύβδου ήταν νοθευμένο.
- Το 4,3% των δειγμάτων του πετρελαίου θέρμανσης ήταν νοθευμένο.
- Το 3,6% των δειγμάτων «ειδικής» κατηγορίας βενζίνης ήταν νοθευμένο
Από τα δείγματα πετρελαίου κίνησης που χαρακτηρίστηκαν «μη κανονικά»:
- Τα περισσότερα ήταν νοθευμένα με πετρέλαιο θέρμανσης.
- Αλλα ήταν νοθευμένα με πετρέλαιο ναυτιλίας
- Ενα σημαντικό ποσοστό ήταν πετρέλαιο αγνώστου προελεύσεως και χρήσης. Οπως αναφέρει στην «Κ» ο κ. Ν. Νομικός της Διεύθυνσης Πετροχημικών, το πετρέλαιο αγνώστου προέλευσης πρόκειται συνήθως για πετρέλαιο θέρμανσης ή ναυτιλίας που έχει υποστεί παράνομη επεξεργασία αποχρωματισμού και καταστροφής του ιχνηθέτη.
Στελέχη του Γενικού Χημείου σημειώνουν ότι η καύση των νοθευμένων προϊόντων ευθύνεται για αυξημένες εκροές διοξειδίου του θείου, αιωρούμενων σωματιδίων και αρωματικών υδρογονανθράκων, που προκαλούν όξινη βροχή και σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα.
Τρεις μήνες μετά και ενώ η υπόθεση παραμένει στο στάδιο της κύριας ανάκρισης κανένα νεότερο στοιχείο, ούτε όμως και η ταυτότητα των «εγκεφάλων» του κυκλώματος έχει αποκαλυφθεί. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Μια σειρά υποθέσεων λαθρεμπορίας καυσίμων «βλέπουν» για λίγο το φως της δημοσιότητας για να υποκύψουν τελικά στον «νόμο της σιωπής» και τη γοητεία του χρήματος, που ρυθμίζει τις εξελίξεις σε μια από τις πλέον δυσώδεις οικονομικές δραστηριότητες στη χώρα.
Αντίστοιχη περίπτωση καταγράφεται πριν από δύο χρόνια όταν σε υπαίθριο πάρκινγκ σε περιοχή της Δυτικής Αθήνας ύστερα από ισχυρή έκρηξη αποκαλύπτεται η λειτουργία κινητής μονάδας επεξεργασίας πετρελαίου. Στο σημείο λειτουργούσε κινητό διυλιστήριο αποτελούμενο από δύο βυτία χωρητικότητας 40 τόνων το καθένα. Με τη χρήση ειδικών φίλτρων και διαλυτών το πετρέλαιο από το ένα βυτίο επεξεργάζονταν και τροποποιούνταν πριν καταλήξει στο άλλο. Την υπόθεση χειρίστηκε, εκτός της Πυροσβεστικής, και το ΣΔΟΕ. Το όνομα του ιδιοκτήτη των βυτίων έγινε γνωστό. Η υπόθεση όμως έκλεισε με τη σύλληψη του πακιστανικής υπηκοότητας εργάτη...
Ναυτιλιακό πετρέλαιο
Εικονικοί ανεφοδιασμοί των ποντοπόρων πλοίων
Οι μεγαλύτερες ποσότητες λαθραίου καυσίμου που διατίθενται στην αγορά ως πετρέλαιο θέρμανσης ή και κίνησης προς 0,65 και 0,85 λεπτά/λίτρο αντίστοιχα, αναφέρουν στην «Κ» καλά πληροφορημένες πηγές, προέρχονται από το ναυτιλιακό πετρέλαιο (διατίθεται ακόμα και προς 15 λεπτά/λίτρο) μέσω διαδικασίας εικονικών ανεφοδιασμών πλοίων. Το ίδιο επισημαινόταν σε πόρισμα επιτροπής εμπειρογνωμόνων που συντάχθηκε το 2006. Κατέληγε στο συμπέρασμα ότι τα πλοία δεν τροφοδοτούνται με την αναγραφόμενη ποσότητα και οι προμηθευτές διαθέτουν το φθηνό ναυτιλιακό καύσιμο ως πετρέλαιο θέρμανσης στην εσωτερική αγορά.
Το αποχρωματίζουν
Σήμερα, εν όψει του χειμώνα, λένε όσοι γνωρίζουν τα συμβαίνοντα, οι λαθρέμποροι έχουν γεμίσει παράνομες δεξαμενές και ετοιμάζονται να ρίξουν στην αγορά ναυτιλιακό αντί για πετρέλαιο θέρμανσης. Εχει προηγηθεί διαδικασία αποχρωματισμού του και καταστροφής της ουσίας που λειτουργεί ως ιχνηθέτης.
Πρώην στέλεχος ελεγκτικής αρχής σημειώνει ότι τα ποντοπόρα πλοία δικαιούνται να αγοράσουν ατελώς απεριόριστη ποσότητα ναυτιλιακού πετρελαίου. Παραγγελιοδόχοι (bu-nkers) που είναι υπεύθυνοι για τον ανεφοδιασμό εμφανίζουν, ακόμα και εν αγνοία πλοιάρχου και μηχανικού, εικονική αίτηση αγοράς, την οποία καταθέτουν στο τελωνείο.
Προμηθεύονται την αναγραφόμενη ποσότητα από το διυλιστήριο, αντί όμως τα δεκάδες χιλιάδες λίτρα να καταλήξουν στις δεξαμενές του πλοίου ξεφορτώνονται σε βυτία και στη συνέχεια σε παράνομες δεξαμενές του Ασπροπύργου και της Ελευσίνας. Στο τελωνείο κατατίθεται έγγραφο που βεβαιώνει ότι η ποσότητα παραδόθηκε, είναι αδύνατο ωστόσο να ελεγχθεί από τις αρχές εάν πράγματι κατέληξε στον νόμιμο αποδέκτη ή όχι.
Η παραγγελία στην εφοδιάστρια εταιρεία μπορεί να είναι διπλάσια ή και τριπλάσια της απαιτούμενης. Το πλοίο παραλαμβάνει μόνο την αναγκαία ποσότητα και την υπόλοιπη αναλαμβάνει το σλέπι (δεξαμενόπλοιο ανεφοδιασμού), που την ξεφορτώνει σε βυτιοφόρα ή σε παράνομες αποθήκες.
Δεν έχουν ταχύπλοα
Κορυφαίο, μέχρι πρότινος, στέλεχος των τελωνειακών αρχών της χώρας παραδέχεται ότι ο ανεφοδιασμός των πλοίων, που γίνεται μέσω των συνολικά 50 πλωτών δεξαμενόπλοιων, είναι αδύνατο να ελεγχθεί από τα τελωνεία για τον λόγο ότι δεν έχουν στη διάθεσή τους ταχύπλοα σκάφη! «Από το Λαύριο έως την Ελευσίνα τα σλέπια κινούνται ανεξέλεγκτα. Για να προβούν οι τελωνειακοί σε έλεγχο, θα πρέπει να καταθέσουν αίτημα στο Λιμενικό. Οσες φορές επιχειρείται, η πληροφορία διαρρέει και χάνεται το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού», αναφέρει.
Υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις λαθρεμπόρων, συνεχίζει, που ίδρυσαν εταιρείες εφοδιασμού τοποθετώντας στη θέση του υπευθύνου έναν άνθρωπο της απολύτου εμπιστοσύνης τους, κατά κόσμον «αχυράνθρωπο», ούτως ώστε να μην αποκαλύπτεται η σχέση μεταξύ παραγγελιοδόχου και κυκλώματος λαθρεμπορίας. Η διαδικασία γίνεται ενίοτε εν γνώσει ή με τη συμμετοχή πλοιάρχου, μηχανικού ή και της πλοιοκτήτριας εταιρείας.
Ελλειμματικές παραδόσεις όμως δεν γίνονται μόνο από εφοδιαστές - λαθρεμπόρους, αλλά και διεφθαρμένους υπαλλήλους εταιρειών διάθεσης πετρελαιοειδών. Αυτές μάλιστα δεν διστάζουν να ομολογήσουν αδυναμία αποτελεσματικού ελέγχου των ροών των προϊόντων τους. Στις αρχές της δεκαετίας, τρεις από τους μεγαλύτερους Ελληνες λαθρεμπόρους οδηγήθηκαν ενώπιον της δικαιοσύνης κατηγορούμενοι για υποθέσεις εικονικών ανεφοδιασμών. Δύο από αυτούς είχαν «στήσει» δίκτυα διανομής, με πρατήρια σε διάφορες περιοχές του Λεκανοπεδίου. Νομιμοποιούσαν έτσι έσοδα από το λαθρεμπόριο και διέθεταν ευκολότερα το λαθρεμπορικό προϊόν στην αγορά. Οι εν λόγω «επιχειρηματίες» εμφανίζονταν να τροφοδοτούν με ναυτιλιακό καύσιμο κυρίως θαλαμηγούς που κατέπλεαν στη χώρα. «Eφοδίαζαν θαλαμηγούς που στην πραγματικότητα είχαν βουλιάξει», αναφέρουν για την υπόθεση καλά πληροφορημένες πηγές. Οι συγκεκριμένοι καταδικάστηκαν, όχι όμως και όσοι συνεχίζουν να εφαρμόζουν την ίδια πρακτική στα ποντοπόρα πλοία.
Ιδιοκτήτης πλοιοκτήτριας εταιρείας που δραστηριοποιείται στο χώρο της ακτοπλοΐας λέει στην «Κ»: «Για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθημερινά, από τα 50.000 λίτρα που πληρώναμε μας παραδίδονταν 1.000 λίτρα λιγότερα. Η εταιρεία μας είπε ότι “δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να ελέγξουμε το φορτίο” και μας συνέστησε να ζυγίζουμε τα βυτία με το καύσιμο πριν και μετά την πετρέλευση. Εκτοτε, δεδομένου ότι υποχρεώναμε τα βυτία να περνούν από την πλάστιγγα, δεν αντιμετωπίσαμε ζήτημα ελλειμματικής παράδοσης. Ούτε όμως είδαμε ξανά τους οδηγούς που μας εφοδίαζαν μέχρι τότε», αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Εξαγωγές» στα Βαλκάνια
Απαιτείται συμμετοχή κρατικών φορέων
Συστήνοντας εικονικές εταιρείες κυρίως σε Σκόπια, Μαυροβούνιο και Αλβανία, λαθρέμποροι διοχετεύουν αδασμολόγητα στην ελληνική αγορά πετρελαιοειδή και βενζίνες που κατ’ αρχήν έχουν ως προορισμό τις γειτονικές χώρες, αναφέρεται στο τελευταίο πόρισμα που συνέταξε επιτροπή εμπειρογνωμόνων με πρωτοβουλία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών. Τα καύσιμα αυτά εξάγονται στις χώρες της Βαλκανικής με τις μεθόδους των εικονικών εξαγωγών και το εμπόρευμα διατίθεται για εσωτερική κατανάλωση, με τη μέθοδο της αλλαγής φορτίου (π.χ. φορτώνει βενζίνη και εξάγει νερό) ή με τη μέθοδο της νοθείας. «Δεν μπορεί να υπάρξει λαθρεμπόριο δίχως συμμετοχή κρατικών φορέων», ομολογούν οι ίδιοι οι υπάλληλοι των τελωνείων. Πώς εξηγείται ότι τα συνοριακά τελωνεία χορηγούν «βεβαιώσεις εξαγωγών» και εκδίδουν συνοδευτικά έγγραφα (ΣΔΕ) για φορτία καυσίμων που δεν εξέρχονται ποτέ των συνόρων;
Πρόκειται για απάτη που εφαρμόζουν και οι λαθρέμποροι τσιγάρων: «Τα προς εξαγωγή καύσιμα αγοράζονται αδασμολόγητα. Οι λαθρέμποροι εμφανίζουν δικαιολογητικά για δήθεν εξαγωγή πετρελαιοειδών στα Σκόπια. Λαδώνοντας τους συνοριακούς εξασφαλίζουν τις απαραίτητες βεβαιώσεις και τέλος εμφανίζουν και βεβαίωση παραλαβής από μια εταιρεία-φάντασμα με έδρα το εξωτερικό», αναφέρει στην «Κ» καλά πληροφορημένη πηγή. «Σε κάθε υπόθεση λαθρεμπορίας απαιτείται η συμμετοχή ενός κρατικού υπαλλήλου, και δη τελωνειακού»...
Παράνομες αποθήκες
Ακόμη και σε υπόγειο πολυκατοικίας...
Μέσω δικτύων παράνομων αποθηκών που ελέγχουν χονδρέμποροι τροφοδοτούνται πρατήρια που διακινούν λαθρεμπορικό καύσιμο. «Το κύκλωμα είναι ζωντανό», παραδέχονται οι βενζινοπώλες και αναγνωρίζουν ότι αφενός η προοπτική αύξησης των κερδών από τη μεταπώληση λαθραίου ή νοθευμένου καυσίμου και αφετέρου η ύπαρξη επίορκων υπαλλήλων στην υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων (πρώην ΣΔΟΕ) επιτρέπει σε επαγγελματίες του χώρου να παρανομούν.
Κρυφές αποθήκες έχουν βρεθεί στον Σκαραμαγκά, τον Ασπρόπυργο, την Ελευσίνα, τον Βοτανικό αλλά και σε χώρους... υπεράνω υποψίας. Στη Νίκαια εντοπίστηκε δεξαμενή χωρητικότητας δεκάδων τόνων στο υπόγειο πολυκατοικίας. Στη Θήβα βρέθηκε δεξαμενή συνδεδεμένη με υπόγειο δίκτυο αγωγών κάτω από ένα παλιό μαντρί, αναφέρει στέλεχος διωκτικής αρχής που συμμετείχε στην επιχείρηση. Παλαιότερα αποκαλύφθηκε δίκτυο παράνομων αγωγών μήκους 150 μέτρων στη θαλάσσια περιοχή των Μεγάρων, που κατέληγαν σε δεξαμενή χωρητικότητας 300.000 λίτρων. Ο ιδιοκτήτης της εγκατάστασης, γνωστός λαθρέμπορος καυσίμων, κρίθηκε τότε αθώος από δικαστικούς λειτουργούς. Σήμερα οι τελευταίοι κατηγορούνται για συμμετοχή στο παραδικαστικό κύκλωμα...
Με παράνομα βυτία
Η μεταφορά καυσίμου από παράνομες αποθήκες στις δεξαμενές των πρατηρίων γίνεται είτε με παράνομα βυτία που δεν έχουν σχετική άδεια κυκλοφορίας είτε μέσω δικτύου αποχαρακτηρισμένων «λευκών» βυτιοφόρων. Λέει στην «Κ» ιδιοκτήτης πρατηρίου στο κέντρο της Αθήνας: «Αντί για 80 λεπτά/λίτρο μπορώ να προμηθευτώ βενζίνη προς 60 λεπτά/λίτρο. Αγοράζω, εκτός από τις νόμιμες ποσότητες, φορτίο λαθραίου καυσίμου. Κανείς δεν ελέγχει. Aν προκύψει πρόβλημα, το χρήμα θα δώσει τη λύση... Τα ελεγκτικά όργανα είναι διαβρωμένα. Αν δεν υπήρχαν επίορκοι δεν θα υπήρχε λαθρεμπόριο». Ετερος πρατηριούχος αναφέρει για τους ελέγχους: «Σε περίπτωση που διαπιστωθούν παραβάσεις, μας απειλούν με πρόστιμα που δεν μπορούμε να καλύψουμε. Μπαίνουμε σε διαπραγμάτευση που καταλήγει με ένα “δώρο” στον ελεγκτή. Η φράση που θα ακούσεις να λέγεται είναι “ευτυχώς που έπεσες σε κάποιον που τα πιάνει”».
Πρόστιμο χωρίς δίωξη
Το πρόστιμο, αν και εξοντωτικό, έχει το εξής παράδοξο: ο δράστης καταβάλλοντας το διπλάσιο των διαφυγόντων φόρων δεν είναι υποχρεωμένος να εμφανιστεί στο δικαστήριο, αφού παύει η ποινική του δίωξη, επισημαίνει στέλεχος του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών.
Οι ποσότητες που αγοράζονται και διακινούνται παράνομα από πρατηριούχους αποθηκεύονται συνήθως σε υπόγειες δεξαμενές εντός πρατηρίων. Μια τέτοια αποκαλύφθηκε το φθινόπωρο του 2000 ύστερα από έκρηξη σε πρατήριο υγρών καυσίμων στα Κάτω Πατήσια. Οι ιδιοκτήτες νόθευαν αμόλυβδη με τουλουόλη, η τιμή της οποίας ανά λίτρο είναι το 25% της τιμής της βενζίνης.
«O αριθμός και ο όγκος των δεξαμενών περιγράφεται στην άδεια λειτουργίας. Είναι δυνατό να τοποθετήσω μια ακόμα υπόγεια δεξαμενή, δίχως να εντοπιστεί αφού οι έλεγχοι δεν είναι συστηματικοί. Οταν προτάθηκε στο υπουργείο Ανάπτυξης η χαρτογράφηση του υπεδάφους των πρατηρίων με τη χρήση ειδικού μηχανήματος, αρνήθηκαν να εκταμιεύσουν τα χρήματα», αναφέρει ιδιοκτήτης πρατηρίου, ενώ παλιό στέλεχος ελεγκτικής αρχής σχολιάζει με νόημα: «Βρίσκουμε παροπλισμένα βυτιοφόρα σταθμευμένα στους χώρους των πρατηρίων. Τα περισσότερα χρησιμοποιούνται ως κρυφές δεξαμενές».
Νοθευμένο το 32,4% του πετρελαίου κίνησης
Οι ακριβείς διαστάσεις της λαθρεμπορίας και νοθείας καυσίμων αποτυπώνονται με επιστημονικό τρόπο στα δεδομένα του Γενικού Χημείου του Κράτους που παρουσιάζει σήμερα η «Κ». Aπό τους ελέγχους που διενεργήθηκαν στο σύνολο των δειγμάτων που κατατέθηκαν στο Γενικό Χημείο του Κράτους (τα δείγματα καυσίμων από τα τελωνεία ανέρχονται σε 2.000) προκύπτουν τα εξής:
- Τo 32,4% των δειγμάτων πετρελαίου κίνησης ήταν νοθευμένα.
- Το 4,8% των δειγμάτων βενζίνης με υποκατάστατο μολύβδου ήταν νοθευμένο.
- Το 4,3% των δειγμάτων του πετρελαίου θέρμανσης ήταν νοθευμένο.
- Το 3,6% των δειγμάτων «ειδικής» κατηγορίας βενζίνης ήταν νοθευμένο
Από τα δείγματα πετρελαίου κίνησης που χαρακτηρίστηκαν «μη κανονικά»:
- Τα περισσότερα ήταν νοθευμένα με πετρέλαιο θέρμανσης.
- Αλλα ήταν νοθευμένα με πετρέλαιο ναυτιλίας
- Ενα σημαντικό ποσοστό ήταν πετρέλαιο αγνώστου προελεύσεως και χρήσης. Οπως αναφέρει στην «Κ» ο κ. Ν. Νομικός της Διεύθυνσης Πετροχημικών, το πετρέλαιο αγνώστου προέλευσης πρόκειται συνήθως για πετρέλαιο θέρμανσης ή ναυτιλίας που έχει υποστεί παράνομη επεξεργασία αποχρωματισμού και καταστροφής του ιχνηθέτη.
Στελέχη του Γενικού Χημείου σημειώνουν ότι η καύση των νοθευμένων προϊόντων ευθύνεται για αυξημένες εκροές διοξειδίου του θείου, αιωρούμενων σωματιδίων και αρωματικών υδρογονανθράκων, που προκαλούν όξινη βροχή και σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου